"Faniska"opera w 3 aktach
wersja koncertowa
Jak głosi legenda, do napisania jedynej opery Ludviga van Beethovena jaką jest "Fidelio", niemieckiego kompozytora skłonił zachwyt nad zapomnianą dziś, a w swoim czasie święcącą ogromne sukcesy operą "Faniska” włoskiego kompozytora Luigiego Cherubiniego (1760-1842). Twórca związany artystycznie najpierw z Londynem, a od 1787 roku z Paryżem, jest autorem 10 oper, w tym dzieł zaliczanych do nurtu opéra comique (opera komiczna). Od roku 1833 Cherubini zrezygnował z opery na rzecz muzyki religijnej i kameralnej, a jednym z najbardziej znaczących utworów z tego okresu było powstałe w 1836 roku, Requiem d-moll.
Obfitująca w recytatywy 3-aktowa opera "Faniska” powstała w 1805 roku na zamówienie dyrekcji Hofoper w Wiedniu, a jej premierowy spektakl odbył się w wiedeńskim Kärntnertortheater 25 lutego 1806 roku w obecności cesarza Franciszka II. Wówczas to przybyły do Wiednia Cherubini, poznał osobiście zachwyconych jego dziełem Józefa Haydna i wspomnianego wcześniej Beethovena.
Libretto "Faniski" napisał na podstawie jednego z melodramatów popularnego paryskiego dramatopisarza René Charlesa de Pixérécourta "Les Mines de Pologne", Josef Sonnleithner.
Akcja utworu toczy się w Polsce, na jednym z zamków magnackich w okolicach Sandomierza. Dwaj bohaterowie: Zamoski i Rasinski, są zwaśnionymi władcami sąsiadujących z sobą województw, a głównym wątkiem opowieści są próby uwolnienia tytułowej postaci, żony starosty Rasińskiego, która uwięziona jest w zamkowych lochach przez magnata Zamoskiego. Akcja tego operowego thrillera odbywa się głównie w lochach, stąd specyficzny nastrój całego dzieła.
"Faniska" stanowi swego rodzaju kontynuację jednej z poprzednich oper Cherubiniego "Lodoiska" z 1791 roku, której akcja również osadzona była w Polsce i która również utrzymana była w pełnym grozy klimacie. Oba dzieła łączy też podobny wątek, w którym więziona bezbronna kobieta, zostaje w szczęśliwym zakończeniu uwolniona przez swego wybawcę.
Podczas ubiegłorocznego Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie, który ze względu na pandemię wyjątkowo odbył się w październiku, grono znakomitych śpiewaków oraz przygotowany przez Bartosza Michałowskiego Poznański Chór Kameralny i Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyr. Łukasza Borowicza, przedstawili koncertową wersję "Faniski", co spotkało się z wielkim zainteresowaniem melomanów.
Wychodząc mu naprzeciw, jeszcze w tym samym roku wytwórnia DUX opublikowała pięknie wydany 2-płytowy album z rejestracją "Faniski" dokonaną w sali koncertowej Filharmonii Poznańskiej. W nagraniu wzięli udział znakomici soliści: Natalia Rubiś (sopran), Krystian Adam Krzeszowiak (tenor), Katarzyna Belkius (sopran), Robert Gierlach (bas-baryton), Tomasz Rak (baryton), Justyna Ołów (mezzosopran) i Piotr Kalina (tenor).
Doskonale, iż doczekaliśmy się polskiej fonograficznej premiery tej zapomnianej, a zdecydowanie zasługującej na przypomnienie opery jednego z mniej oczywistych dla przeciętnego melomana twórców gatunku, jakim jest Luigi Cherubini.
Obfitująca w recytatywy 3-aktowa opera "Faniska” powstała w 1805 roku na zamówienie dyrekcji Hofoper w Wiedniu, a jej premierowy spektakl odbył się w wiedeńskim Kärntnertortheater 25 lutego 1806 roku w obecności cesarza Franciszka II. Wówczas to przybyły do Wiednia Cherubini, poznał osobiście zachwyconych jego dziełem Józefa Haydna i wspomnianego wcześniej Beethovena.
Libretto "Faniski" napisał na podstawie jednego z melodramatów popularnego paryskiego dramatopisarza René Charlesa de Pixérécourta "Les Mines de Pologne", Josef Sonnleithner.
Akcja utworu toczy się w Polsce, na jednym z zamków magnackich w okolicach Sandomierza. Dwaj bohaterowie: Zamoski i Rasinski, są zwaśnionymi władcami sąsiadujących z sobą województw, a głównym wątkiem opowieści są próby uwolnienia tytułowej postaci, żony starosty Rasińskiego, która uwięziona jest w zamkowych lochach przez magnata Zamoskiego. Akcja tego operowego thrillera odbywa się głównie w lochach, stąd specyficzny nastrój całego dzieła.
"Faniska" stanowi swego rodzaju kontynuację jednej z poprzednich oper Cherubiniego "Lodoiska" z 1791 roku, której akcja również osadzona była w Polsce i która również utrzymana była w pełnym grozy klimacie. Oba dzieła łączy też podobny wątek, w którym więziona bezbronna kobieta, zostaje w szczęśliwym zakończeniu uwolniona przez swego wybawcę.
Podczas ubiegłorocznego Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie, który ze względu na pandemię wyjątkowo odbył się w październiku, grono znakomitych śpiewaków oraz przygotowany przez Bartosza Michałowskiego Poznański Chór Kameralny i Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyr. Łukasza Borowicza, przedstawili koncertową wersję "Faniski", co spotkało się z wielkim zainteresowaniem melomanów.
Wychodząc mu naprzeciw, jeszcze w tym samym roku wytwórnia DUX opublikowała pięknie wydany 2-płytowy album z rejestracją "Faniski" dokonaną w sali koncertowej Filharmonii Poznańskiej. W nagraniu wzięli udział znakomici soliści: Natalia Rubiś (sopran), Krystian Adam Krzeszowiak (tenor), Katarzyna Belkius (sopran), Robert Gierlach (bas-baryton), Tomasz Rak (baryton), Justyna Ołów (mezzosopran) i Piotr Kalina (tenor).
Doskonale, iż doczekaliśmy się polskiej fonograficznej premiery tej zapomnianej, a zdecydowanie zasługującej na przypomnienie opery jednego z mniej oczywistych dla przeciętnego melomana twórców gatunku, jakim jest Luigi Cherubini.
Album ukazał się 30 listopada 2020.
Robert Ratajczak
____________________________________________
Luigi Cherubini - Faniska
2CD's 2020, DUX 1694-1695
program:
CD1: Atto Primo:
1. Ouverture (Largo assai)
2. N°1 Introduzione (Presto) Oh ciel… Dove m’aggiro?
3. N°2 Recitativo ed Aria (Allegro moderato) Ah, si, miei fidi, a voi nel consegnar
4. N°3 Recitativo e Cavatina (Allegro assai) Ove mi conducete?
5. N°4 Terzetto (Andante) Ah, s’eguale al dolce aspetto
6. N°5 Coro di Contadini (Allegretto) Di queste selve, oh amabile
7. Melodramma (Allegro moderato) La bona gente non vuol prenderli
8. Aria di ballo (Andantino)
9. N°6 Finale (Larghetto) Tu che giungi della morte di Rasinski messaggier
CD2:
Atto Secondo
1. N°7 Introduzione (Larghetto)
2. N°8 Recitativo ed Aria (Moderato assai) Qual orribil soggiorno!
3. N°9 Melodramma e Duo (Allegro comodo) Ah, consorte!
4. N°10 Cavatinab (Andante) Oh voi, che il rigor del destin
5. N°11 Trio (Larghetto) Dolce ne guai ristoro
6. N°12 Finale (Allegro) Taci, iniquo, iniquo orror mi fai
Atto Tertio
7. N°13 Introduzione (Larghetto)
8. N°14 Marcia (Moderato)
9. N°15 Coro e melodramma (Allegro) All’armi
10. N°16 Quintetto (Allegro) Empio ferisci, uccidimi
11. N°17 Quartetto (Allegretto) Non credete, non pensate
12. N°18 Marcia dei soldati
13. N°19 Finale (Allegro moderato) Fausto ha il cielo alfin premiato
wykonawcy:
Tomasz Rak - baryton
Robert Gierlach - bas-baryton
Natalia Rubiś, Katarzyna Belkius - sopran
Krystian Adam, Piotr Kalina - tenor
Justyna Ołów - mezzosopran
Poznański Chór Kameralny
Orkiestra Filharmonii Poznańskiej
dyrygent: Łukasz Borowicz
2CD's 2020, DUX 1694-1695
program:
CD1: Atto Primo:
1. Ouverture (Largo assai)
2. N°1 Introduzione (Presto) Oh ciel… Dove m’aggiro?
3. N°2 Recitativo ed Aria (Allegro moderato) Ah, si, miei fidi, a voi nel consegnar
4. N°3 Recitativo e Cavatina (Allegro assai) Ove mi conducete?
5. N°4 Terzetto (Andante) Ah, s’eguale al dolce aspetto
6. N°5 Coro di Contadini (Allegretto) Di queste selve, oh amabile
7. Melodramma (Allegro moderato) La bona gente non vuol prenderli
8. Aria di ballo (Andantino)
9. N°6 Finale (Larghetto) Tu che giungi della morte di Rasinski messaggier
CD2:
Atto Secondo
1. N°7 Introduzione (Larghetto)
2. N°8 Recitativo ed Aria (Moderato assai) Qual orribil soggiorno!
3. N°9 Melodramma e Duo (Allegro comodo) Ah, consorte!
4. N°10 Cavatinab (Andante) Oh voi, che il rigor del destin
5. N°11 Trio (Larghetto) Dolce ne guai ristoro
6. N°12 Finale (Allegro) Taci, iniquo, iniquo orror mi fai
Atto Tertio
7. N°13 Introduzione (Larghetto)
8. N°14 Marcia (Moderato)
9. N°15 Coro e melodramma (Allegro) All’armi
10. N°16 Quintetto (Allegro) Empio ferisci, uccidimi
11. N°17 Quartetto (Allegretto) Non credete, non pensate
12. N°18 Marcia dei soldati
13. N°19 Finale (Allegro moderato) Fausto ha il cielo alfin premiato
wykonawcy:
Tomasz Rak - baryton
Robert Gierlach - bas-baryton
Natalia Rubiś, Katarzyna Belkius - sopran
Krystian Adam, Piotr Kalina - tenor
Justyna Ołów - mezzosopran
Poznański Chór Kameralny
Orkiestra Filharmonii Poznańskiej
dyrygent: Łukasz Borowicz
____________________________________________