29.9.21

Stelios Chatzikaleas: Dignity /2021/

Erogan; Dignity; Jasmine; Last Day; Silence; Soul Touch; Abandoned.

 
 
 
 
 
 
 
Bardzo rzadko docierają do nas jazzowe płyty z Grecji. Z wielką ciekawością sięgnąłem więc po album "Dignity" greckiego trębacza Steliosa Chatzikaleasa.
Wychowany i urodzony w 1985 roku w Salonikach trębacz, kompozytor i pedagog wykształcony pod okiem takich mistrzów jazzu jak Kenny Wheeler i Richie Beirach, od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie klasycznym, a po trąbkę sięgnął dopiero w wieku 20 lat zafascynowany muzyką Milesa Davisa i Cheta Bakera. Dziś jako uznany wirtuoz trąbki i ceniony kompozytor Stelios Chatzikaleas angażuje się w rozmaite projekty od mainstreamu i współczesnego jazzu, po muzykę klasyczną i pop (m.in. zespół Jamoan i wokalista Christian Ronig) z powodzeniem występując poza ojczystą Grecją także m.in. na Cyprze, Węgrzech, w Holandii, Niemczech, Austrii, Czechach, Belgii, Danii, Macedonii, a także w Polsce.
Pośród muzyków, którzy wywarli największy wpływ na jego muzyczną tożsamość, artysta wymienia jednego ze swych nauczycieli Kenny'ego Wheelera i artystów, z którymi dane mu było współpracować: puzonistę Robina Eubanksa oraz greckiego muzyka i poetę Pavlosa Pavlidisa.
"Dignity" jest trzecim (po "Urban Stories", 2014 i "The Froth on the Daydream", 2017) autorskim albumem greckiego jazzmana.
Większość utworów zgromadzonych na płycie odnosi się do miast, których specyfika zainspirowała trębacza: Ramallah (Palestyna), Bilbao (Hiszpania), Haifa (Izrael), czy Kair (Egipt), a część z nich pochodzi z okresu, gdy Chatzikaleas wykładał na Edward Said National Conservatory of Music w Palestynie. Muzyk jest oficjalnym członkiem Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny, a zaangażowanie polityczne wywiera głęboki wpływ na jego muzykę. Nasycony emocjami związanymi z walką o prawo do istnienia, niepodległość i wolność omawiany w tym miejscu album "Dignity" ("Godność") jest kolejnym tego dowodem. "Dignity" to także ukazanie siły tkwiącej w muzyce, która przełamuje jakiekolwiek kulturowe różnice.
W notce zamieszczonej wewnątrz okładki czytamy m.in:
"Utwory zamieszczone na tym albumie, opowiadają o walce podmiotu o jego prawo do istnienia. To emocje i uczucia wobec tych, którzy zostali wygnani z ojczyzny, którzy mimo iż upadli wciąż pełni godności marzą o lepszym, piękniejszym świecie".
Skład instrumentalny wraz z grającym na trąbce liderem tworzą znakomici greccy muzycy: gitarzysta Thodoris Kosifas, pianista Yiannis Papadopoulos, kontrabasista Ntinos Manos i perkusista Christos Konstantinidis, a obok sześciu własnych kompozycji instrumentalnych Chatzikaleas na płycie zamieścił też utwór "Silence" Pavlosa Pavlidisa i Christiana Roniga, w którego nagraniu wzięła udział ateńska wokalistka Nefeli Fasouli.
Otwierający program rozbudowany do ponad 10 minut "Erogan", znakomicie wprowadza w klimat całej płyty. Relaksujący, impresyjny temat przewodni podany przez Chatzikaleasa po blisko 3 minutach ulega przetworzeniom zamieniając się w rozbudowaną improwizację. W piątej minucie trąbka ustępuje miejsca gitarze Thodorisa Kosifasa "rzeźbiącemu" jedną z najwspanialszych solówek na całym albumie, po czym niczym mantra powraca główny motyw. Efektowny finał należy do wspieranego agresywnymi partiami fortepianu, szalejącego za bębnami Christosa Konstantinidisa.
Utwór tytułowy otwiera stylowe fortepianowe intro. "Dignity" to jedna z najbardziej przejmujących i najbardziej złożonych kompozycji na płycie. To także kolejna znakomita solówka gitary i popis, w dużej mierze kreującego podniosły charakter utworu, Yiannisa Papadopoulosa za klawiaturą fortepianu. Zadedykowana leżącemu na Zachodnim Brzegu Jordanu Ramallah
"Jasmine", wyposażona jest w piękną, niemal elegijną melodię. Prowadzony przez lidera prowokujący wyobraźnię temat, to utwór o dużym potencjale ilustracyjnym. I tu znalazło się miejsce na solówkę Kosifasa, która w pięknym stylu zamyka tą kolejną muzyczną opowieść.
Wyjątkowo piękną balladą jest zainspirowany hiszpańskim Bilbao "Last Day", a zaśpiewana przez Nefelę Fasouli piosenka "Silence" to wyjątkowej urody smaczek całego albumu.
Ostatni kwadrans płyty to wycieczki do izraelskiej Hajfy ("Soul Touch") i stolicy Egiptu ("Abandoned"). W pierwszym z utworów ponownie lśni pełnym blaskiem perkusista składu Christos Konstantinidis (ach, te greckie nazwiska), drugi ozdabia bardzo rozbudowane i złożone solo fortepianu.
Pełna rozmaitych wrażeń i emocji muzyczna podróż z Steliosem Chatzikaleasem dobiegła końca. Na szczęście do płyty można będzie jeszcze nie raz powrócić i ponownie dać się wciągnąć w jej wyjątkowy klimat.
Album Steliosa Chatzikaleasa to znakomity dowód na to iż poprzez muzykę jazzową przekazać można zdecydowanie więcej niż popis możliwości technicznych i fantazji improwizacyjnej tworzących ją muzyków. "Dignity" to nie tylko płyta złożona z genialnie zagranych, ciekawych i przemyślanych kompozycji, ale też album z wyraźnym przesłaniem i ważnym przekazem.
Materiał nagrany został w studiach Sierra w Atenach jeszcze w październiku 2019 roku i początkowo wydany miał być w formie płyty w kwietniu 2020, lecz ze względu na pandemię planowana premiera i terminy koncertów promujących album, przełożono na jesień 2021.
Premiera 10 października 2021.
Robert Ratajczak
_____________________________________________

 
 
Stelios Chatzikaleas: Dignity
CD 2021, Liberta Music LibertaJazz 003

program:
1. Erogan
2. Dignity
3. Jasmine (in Ramallah)
4. Last Day (in Bilbao)
5. Silence
6. Soul Touch (in Haifa)
7. Abandoned (in Cairo)

personel:
Stelios Chatzikaleas - trąbka
Thodoris Kosifas - gitara
Yiannis Papadopoulos - fortepian
Ntinos Manos - kontrabas
Christos Konstantinidis - perkusja
oraz:
Nefeli Fasouli - wokal
_____________________________________________