Ole Schmidt: Toccata 1 op.24; Torbjörn Lundquist: Bewegungen; Per Norgard: Anatomic Safari; Torbjörn Lundquist: Ballad; Arne Nordheim: Dinosauros; Vagn Holmboe: Sonata op.143a.
Mogens Ellegaard (1935–1995) to duński akordeonista, kompozytor i pedagog, który w dużej mierze przyczynił się do uczynienia z akordeonu pełnoprawnego instrumentu klasycznego.
W 1970 roku w Królewskim Duńskim Konserwatorium Muzycznym utworzył wydział akordeonu, którego profesorem został kilka lat później.
Ellegaard brał udział w prawykonaniach wielu skandynawskich utworów muzyki współczesnej, koncertując z wieloma prestiżowymi orkiestrami symfonicznymi z Europy i USA, oraz prowadził znany na świecie zespół kameralny Trio Mobile (z Ingolfem Olsenem i Bentem Lylloffem), z którym wystąpił w Polsce w ramach Warszawskiej Jesieni w 1975 roku.
Przez wiele lat Mogens Ellegaard współpracował z wieloma znakomitymi kompozytorami, takimi jak Ole Schmidt, Arne Nordheim czy Per Norgard, których utwory w nieoceniony sposób przyczyniły się do rozwoju muzyki klasycznej dedykowanej akordeonowi.
To właśnie zmarłemu przed 25 laty Mogensowi Ellegaardowi poświęcona jest płyta "Accordion Anatomy", wypełniona przypisanymi akordeonowi utworami skandynawskich kompozytorów. Album został przygotowany i nagrany przez znakomitego wirtuoza akordeonu Grzegorza Palusa.
Urodzony w 1987 roku w Krakowie muzyk, poszczycić się może wyjątkowo starannym wykształceniem zdobytym m.in. w The Royal Danish Academy of Music w Kopenhadze, Hochschule für Musik Detmold i Akademii Muzycznej w Krakowie.
Również lista rozmaitych nagród i wyróżnień zdobytych w ramach licznych europejskich festiwali i przeglądów przez muzyka jest niezwykle imponująca (m.in. Grand Prix Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego w Popradzie na Słowacji, I nagroda 37.Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego w Puli w Chorwacji, czy II nagroda przyznana w ramach Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego w Klingenthal, Niemcy).
Od 2011 roku wraz z Aleną Budzinakovą Grzegorz Palus tworzy projekt Duo Accosphere, ceniony w całej Europie dzięki wielu gorąco przyjmowanym koncertom, a od roku 2016 jest wykładowcą na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.
Album "Accordion Anatomy. Mogens Ellegaard In Memoriam" zawiera utwory na akordeon solo: Ole Schmidta, Pera Norgarda, Vagna Holmboe'a i Arne Nordheima (akordeon + taśma), oraz dwie kompozycje Torbjörna Lundquista: zrealizowane przez Grzegorza Palusa z Aleną Budzinakovą w ramach wspomnianego Duo Accosphere "Ballad" oraz nagrany z Kwartetem Smyczkowym Airis "Bewegungen".
"Accordion Anatomy" w pełnym rozmaitych muzycznych barw stylu, przeprowadza nas przez mającą miejsce w drugiej połowie XX wieku w Skandynawii prawdziwą rewolucję muzyki akordeonowej. Ze strony inicjatora projektu i głównego wykonawcy mamy do czynienia z pełną wirtuozerii, ale też naturalnej pasji grą eksponującą pełen wachlarz możliwości wyrazowych akordeonu. Bardzo ważną rolę odgrywa zestawienie z sobą utworów rozpisanych na rozmaite konstelacje instrumentalne: solo, z kwartetem smyczkowym, duet, czy eksperymentalne zestawienie akordeonu z taśmą magnetofonową. Dzięki tym zabiegom 65-minutowy album zawiera program bardzo urozmaicony i komunikatywny dla odbiorcy.
Jeśli komukolwiek akordeon nadal kojarzy się wyłącznie z muzyką popularną, polecam sięgnąć po tę płytę i odkryć pełną paletę możliwości tego wciąż niewystarczająco niedocenianego instrumentu.
Album ukazał się 29 maja 2020.
Robert Ratajczak
___________________________________________
Grzegorz Palus
Accordion Anatomy. Mogens Ellegaard In Memoriam
CD 2020, Chopin University Press UMFC CD 133
program:
1. Ole Schmidt - Toccata 1 op. 24 na akordeon
2. Torbjörn Lundquist - Bewegungen na akordeon i kwartet smyczkowy
Per Norgard - Anatomic Safari na akordeon solo:
3. I Respiration
4. II Movements
5. III Clusters
6. IV Fluctuations
7. V Reaction
8. VI Percussion
9. VII Vertigo, Vertigo double
10. VIII Toccata (Impatience)
11. IX Fantasy (Pietro’s Return)
Torbjörn Lundquist - Ballad na duet akordeonowy:
12. I Alla Ballata
13. II Aria
14. III Rondo
15. Arne Nordheim - Dinosauros na akordeon i taśmę
Vagn Holmboe - Sonata op. 143a na akordeon:
16. I Allegro
17. II Adagio ma non troppo
18. III Presto
19. IV Fuga: Allegro
wykonawcy:
Grzegorz Palus - akordeon
oraz:
Alena Budzinakova - akordeon
Kwartet smyczkowy Airis:
Aleksandra Czajor, Grażyna Zubik - skrzypce
Natalia Warzecha-Karkus - altówka
Julia Kotarba - wiolonczela
___________________________________________
