17.2.21

Sławomir Czarnecki - Vesperae In Exaltatione Sanctae Crucis /2020/

Invitatorium; Hymnus Vexílla Regis; Antiphona 1; Psalmus 146 – Laudáte Dóminum; Antiphonas: 1a, 2; Psalmus 147 – Lauda Jerúsalem; Antiphonas 2a, 3; Canticum – Christus Iesus; Antiphona 3a; Responsorium breve; Antiphona 4; Magnificat; Antiphona 4a; Cantus Finalis.

 
 
 
Urodzony w 1949 roku w Jeleniej Górze znakomity kompozytor i ceniony pedagog związany z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Sławomir Czarnecki, ma w swym dorobku szereg utworów dedykowanych rozmaitym składom instrumentalnym, wśród których znajdziemy m.in. kompozycje kameralne, symfoniczne, chóralne i kantatowe.
"Vesperae in exaltatione Sanctae Crucis" ("Nieszpory na Święto Podwyższenia Krzyża") to dzieło ściśle nawiązujące do religii chrześcijańskiej. W całości napisany w języku łacińskim utwór jest rodzajem wieczornej modlitwy brewiarzowej kościoła katolickiego.
Obchodzone 14 września Święto Podwyższenia Krzyża kultywuje tradycję nawiązującą do powstania po wyzwoleniu Jerozolimy w roku 1099, zakonu. Wówczas to przy Grobie Bożym utworzyła się grupa zakonników nazwanych Canonici Regulares Custodes Sanctissimi Sepulchri Hierosolymitani, która przyjęła regułę św. Augustyna. W roku 1163 książę Jaxa Gryfita założył w położonym w pobliżu Krakowa Miechowie, filię zakonu, która z czasem stała się jednym z najważniejszych centrów Bożogrobców, z upływem lat przekształcając się w nawiązujący do idei obrońców Ziemi Świętej, Zakon Rycerski (Ordo Equestris Sancti Sepulchri Hierosolymitani).
Sławomir Czarnecki w pierwszej ("Invitatorium") i ostatniej ("Cantus Finalis") części swej monumentalnej kompozycji nawiązuje do tradycyjnego rytuału i liturgii miechowskich zakonników (Nieszpory zostały poprzedzone oryginalną modlitwą, a zwieńczone fragmentem hymnu z okresu Wielkiego Tygodnia).
W tym przejmującym i nad wyraz uduchowionym utworze Czarnecki wykorzystał elementy rozmaitych technik i form kompozytorskich, tworząc jednorodne i spójne dzieło. Odnajdziemy tu liczne elementy chorału gregoriańskiego, renesansową polichóralność, ale też wpływy współczesnej estetyki minimal music.
Rycerskiego charakteru dodają utworowi dwa męskie głosy (Aleksander Kunach - tenor i Dawid Biwo - bas) oraz wyeksponowane partie rożków angielskich, fagotu, trąbek i puzonów.
Założony w 1978 roku Polski Chór Kameralny, którego słuchamy na płycie pod batutą Jana Łukaszewskiego, to zespół należący do grona  najlepszych specjalizujących się w muzyce współczesnej, chórów kameralnych na świecie. Powierzenie właśnie temu zespołowi wykonanie tak złożonego dzieła jakim jest "Vesperae In Exaltatione Sanctae Crucis" Sławomira Czarneckiego, okazało się znakomitym rozwiązaniem. Partie chóru brzmią dostojnie i monumentalnie, ale gdy wymaga tego sytuacja (np. podczas drugiej części "Magnificat"), 23-osobowa grupa śpiewaków potrafi wytworzyć bardzo subtelny klimat.
Nagranie z Kościoła Zbawiciela w Sopocie zostało znakomicie zrealizowane przez reżysera dźwięku i producenta muzycznego, zdobywcę prestiżowej Nagrody Fryderyk, Andrzeja Brzoskę.
Album ukazał się 30 listopada 2020.
Robert Ratajczak

___________________________________________

 
 
Sławomir Czarnecki - Vesperae In Exaltatione Sanctae Crucis
CD 2020, DUX 1677

program:
  1. Invitatorium
  2. Hymnus Vexílla Regis
  3. Antiphona 1
  4. Psalmus 146 – Laudáte Dóminum
  5. Antiphona 1a
  6. Antiphona 2
  7. Psalmus 147 – Lauda Jerúsalem
  8. Antiphona 2a
  9. Antiphona 3
10. Canticum – Christus Iesus
11. Antiphona 3a
12. Responsorium breve
13. Antiphona 4
14. Magnificat
15. Antiphona 4a
16. Cantus Finalis

wykonawcy:
Aleksander Kunach - tenor
Dawid Biwo - bas
Polski Chór Kameralny
Instrumental Ensemble of The Polish Baltic Philharmonic in Gdańsk
dyrygent: Jan Łukaszewski
___________________________________________