Invocation;Sceny 1-7.
Péter Eötvös, to dziś jeden z najwybitniejszych kompozytorów europejskich. Ten urodzony w 1943 roku węgierski kompozytor i dyrygent, już w latach 60-tych związany był zawodowo z filmem, komponując muzykę do niezliczonej ilości obrazów kinowych i telewizyjnych. Kolejna dekada to dla Eötvösa okres stałej współpracy z genialnym niemieckim awangardzistą Karlheinzem Stockhausenem, a w ciągu następnych 13 lat (1979-1991) artysta piastował stanowisko dyrektora muzycznego i dyrygenta Ensemble InterContemporain, wirtuozowskiej orkiestry paryskiego IRCAM, które objął po samym Pierre Boulezie.
Ogromną popularność i sukces przyniosła mu operowa adaptacja głośnej sztuki Tony'ego Kushnera "Anioły w Ameryce". Nic dziwnego, że odkrywszy w sobie wyjątkowe predyspozycje kompozytorskie w dziedzinie muzyki operowej, Péter Eötvös skoncentrował się w ostatnich latach na tej dziedzinie sztuki.
Po niezwykle gorącym przyjęciu opery "Tragedia Diabła", która wystawiona została po raz pierwszy w Monachium w 2010 roku, węgierski kompozytor postanowił napisać jej reinterpretację, która ukazała się w formie 2-płytowego albumu: "Paradise Reloaded (Lilith)" w roku 2016.
Rok 2019 przyniósł album "Gliding" zawierający cztery utwory na orkiestrę symfoniczną, a w roku 2020 wytwórnia BMC Records opublikowała w formie płytowej, kolejne operowe dzieło Eötvösa: jednoaktówkę "Senza Sangue".
Dzieło stanowi uzupełnienie ekspresjonistycznej opery Beli Bartóka "Zamek Sinobrodego" z 1911 roku, a powstało na podstawie powieści Alessandro Baricco pod tym samym tytułem.
Tak jak w wielu operach pojawia się tu miłość i śmierć. O ile jednak u Bartóka śmierć zazwyczaj jest konsekwencją, to u Eötvösa jest precedensem.
"Senza Sangue" ("Bezkrwawo") składa się z siedmiu scen, a libretto opery jest adaptacją fragmentu opowiadania Alessandro Baricco, której dokonała żona kompozytora, Mari Mezei.
Treść utworu opiera się na rozmowie prowadzonej przez dwoje solistów: 60-letnia kobieta kupuje los na loterię od 72-letniego sprzedawcy, którego niegdyś znała lecz nie widziała się z nim od wielu lat. W trakcie ich rozmowy okazuje się że kobieta jako dziecko była świadkiem zamordowania swego ojca podczas wojny. Morderca ją jednak oszczędził, lecz trauma towarzyszy jej przez całe życie.
"Senza Sangue" to utwór, który doskonale sprawdza się jako słuchany za pośrednictwem płyty, bowiem dotyczy dialogu prowadzonego przez dwoje solistów.
Podobnie jak powstały ponad sto lat wcześniej "Zamek Sinobrodego", "Senza Sangue" jest operą psychologiczną, skupiającą się na stanach umysłowych i emocjach bohaterów.
Eötvös stworzył utwór bardzo liryczny i pomimo wstrząsającej tematyki, niezwykle przystępny dla odbiorcy.
W role dwojga bohaterów wcielili się Viktória Vizin i Jordan Shanahan - bardzo przekonujący śpiewacy i empatyczni aktorzy.
Przedstawiona przez Vizin kobieta, jawi się nam jako osoba emocjonalnie dwuznaczna i trwale dotknięta niewyobrażalnie przerażającym wydarzeniem z dzieciństwa, a Shanahan porywająco zagrał znużonego życiem starszego człowieka.
Znakomita orkiestracja i świetne wykonanie instrumentalne są zasługą Orkiestry Węgierskiej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją kompozytora.
W opartej na urozmaiconej fakturze i bogatej kolorystyce grze orkiestry, odnajdziemy mnóstwo detali subtelnie i bezbłędnie oddających upiorny nastrój dzieła.
Niespełna 46-minutowa jednoaktówka "Senza Sangue", to kolejna opera Pétera Eötvösa udowadniająca słuszność kierunku jaki obrał jakiś czas temu węgierski kompozytor.
Album ukazał się 10 września 2020.
Robert Ratajczak
_____________________________________________
Péter Eötvös
Senza Sangue
CD 2020, BMC CD 278
program:
1. Invocation
2. Scena 1
3. Scena 2
4. Scena 3 (Monologo)
5. Scena 4
6. Scena 5
7. Scena 6
8. Scena 7
wykonawcy:
Hungarian National Philharmonic Orchestra
soliści: Viktória Vizin, Jordan Shanahan
dyrygent: Péter Eötvös
_____________________________________________
