Bohuslav Martinů:Concerto No.2;
Sonata No.2.
W latach 70-tych i 80-tych wśród polskich melomanów dużą renomą i powodzeniem cieszyły się, rozprowadzane przez ówczesną Składnicę Księgarską płyty z muzyką klasyczną wytwórni Supraphon i Opus z Czechosłowacji. To właśnie dzięki tym estetycznie wydawanym i starannie tłoczonym longplayom, po raz pierwszy zetknąłem się z muzyką czeskiego kompozytora Bohuslava Martinů.
Wciąż niewystarczająco doceniany względem swych rodaków Antonína Dvořáka i Bedřicha Smetany, Bohuslav Martinů (1890-1959) skomponował sześć symfonii, piętnaście oper, kilkanaście baletów, oraz niezliczoną ilość fantastycznej muzyki kameralnej.
Pośród wielu jego dzieł znajdziemy też utwory stworzone z myślą o wiolonczeli, a wśród nich Koncert na wiolonczelę i orkiestrę z 1945 roku oraz Sonatę na wiolonczelę i fortepian z 1941 roku. Te właśnie dwie kompozycje znajdziemy na płycie wydanej pod koniec 2022 roku nakładem wytwórni DUX.
Wykonawcą głównych partii wiolonczeli jest Bartosz Koziak, a towarzyszy mu, w pierwszym przypadku: znakomita orkiestra Janáček Philharmonic Ostrava pod dyrekcją Petra Popelki, w drugim: pianista Radosław Kurek.
Urodzony w 1980 roku w Zakopanem wiolonczelista i kameralista Bartosz Koziak naukę gry na wiolonczeli rozpoczął już jako siedmiolatek. Kontynuował ją w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im.W.Żeleńskiego w Krakowie oraz w Akademii Muzycznej w Warszawie. Kształcił się też w Conservatoire National Superieur de Musique de Paris i uczestniczył w wielu kursach mistrzowskich m.in. w Besançon, Barcelonie, Głuchołazach i Żaganiu. Jest laureatem wielu prestiżowych konkursów i festiwali jak m.in. Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im.W.Lutosławskiego, Praska Wiosna, Międzynarodowy Konkurs Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie, Konkurs im.P.Czajkowskiego w Moskwie czy ARD w Monachium. Bartosz Koziak koncertował m.in. w Berlinie, Pradze, Paryżu, Włoszech, a jako solista grał pod batutą takich mistrzów jak Krzysztof Penderecki, Antoni Wit czy Jacek Kaspszyk, współpracując m.in. z: Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Polską Orkiestrą Radiową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Sinfonią Varsovia, Sinfoniettą Cracovią, Orchestra Sinfonica Siciliana, Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo, Münchener Kammerorchester, Praską Filharmonią, czy Budapeszteńską Orkiestrą Radiową. Od roku 2007 gra w trio ze skrzypaczką Kają Danczowską i pianistką Justyną Danczowską, a od 2008 jest asystentem w klasie wiolonczeli Andrzeja Bauera w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Gra na XIX-wiecznej kopii instrumentu Giovanniego Battisty Guadagniniego, na której przed laty koncertował wybitny polski wiolonczelista Dezyderiusz Danczowski.
Po płycie zawierającej Koncert wiolonczelowy "Canti Amadei" Krzysztofa Meyera, swój kolejny album Bartosz Koziak poświęcił muzyce Bohuslava Martinů. Jest to kolejny ukłon wiolonczelisty w stronę czeskiego kompozytora, po nagraniu wraz z Anną Marią Staśkiewicz jego Duetu na skrzypce i wiolonczelę.
Pierwszą część omawianego w tym miejscu albumu wypełnia pełne orkiestrowego rozmachu, ale też charakterystycznej dla Martinů śpiewności Concerto for cello and orchestra No.2 zarejestrowane w czerwcu 2021 roku w Ostrawie wraz z tamtejszą Orkiestrą Filharmoniczną im.L.Janáčka pod dyrekcją Petra Popelki.
Wykonanie Koncertu oparte jest na pierwotnym tempie zapisanym przez kompozytora, a partie wiolonczeli zawierają pełne kadencje, bez na ogół stosowanych w nich cięć. Mamy więc do czynienia z interpretacją bliższą pierwotnemu zamysłowi Bohuslava Martinů, niż w przypadku słynnego nagrania tego utworu przez Raphaela Wallfisha pod batutą Jiríego Belohlávka czy nowszego wykonania Christiana Poltéry i Thomasa Dausgaarda.
Druga, kameralna część płyty, to nagranie dokonane przez Bartosza Koziaka rok później w duecie ze znakomitym pianistą Radosławem Kurkiem, w Europejskim Centrum Matecznik Mazowsze w Otrębusach. To już nieco inna specyfika i klimat, w których odnajdziemy zdecydowanie więcej nawiązań do typowo słowiańskiej estetyki muzycznej.
Zestawienie obok siebie tych dwóch odmiennych wyrazowo utworów na jednej płycie, dla wielu odbiorców stanowić może doskonały początek do przygody z muzyką Bohuslava Martinů. Z kolei dla bardziej wyrafinowanego melomana, album jest zestawem nowych znakomitych wykonań i dowodem na to że muzyka tego czeskiego kompozytora wciąż znajduje kolejnych interpretatorów, którzy niejednokrotnie mogą zwrócić uwagę na niedostrzegalne w niej dotąd aspekty.
Album ukazał się 21 października 2022.
Robert Ratajczak
________________________________________
Bartosz Koziak
Martinů
Cello Concerto No.2 / Sonata for Cello and Piano No.2
CD 2022, DUX 1909
program:
Bohuslav Martinů
- Concerto for cello and orchestra No.2, H.304:
1. Moderato
2. Andante poco moderato
3. Allegro
- Sonata for cello and piano No.2, H.286:
4. Allegro
5. Largo
6. Allegro commodo
wykonawcy:
Bartosz Koziak - wiolonczela
oraz:
Janáček Philharmonic Ostrava
dyrygent: Petr Popelka
Radosław Kurek - fortepian
________________________________________