11.3.21

Amadeus Chamber Orchestra: Szymon Laks Quartets Nos.3,4&5 /2020/

Szymon Laks:
III Kwartet smyczkowy
"Na polskie tematy ludowe";
IV Kwartet smyczkowy;
V Kwartet smyczkowy.

 
 
 
 
 
W 2018 roku minęło 50 lat od założenia przez Agnieszkę Duczmal Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus, a jubileusz obfitował nie tylko serią znakomitych koncertów zespołu, ale też kilkoma wyśmienitymi płytami prezentującymi rozmaity repertuar wykonywany przez pół wieku przez Orkiestrę. Amadeus od wielu lat jest rozpoznawalną wizytówką i znaną marką promującą kulturę muzyczną na świecie, a od 2009 roku drugim dyrygentem Orkiestry jest Anna Duczmal-Mróz.
Na najnowszej płycie wypełnionej kwartetami smyczkowymi Szymona Laksa, obie Panie na przemian prowadzą muzyków Amadeusa, a okładkę albumu zdobi zdjęcie na którym Pani Agnieszka przekazuje batutę dyrygencką swej córce, Annie.
Kwartety smyczkowe Szymona Laksa (1901-1983) to utwory należące dziś do grona dzieł niesłusznie zapomnianych. Ich kompozytor, utalentowany skrzypek ale też tłumacz i pisarz, przeżył obóz zagłady w Oświęcimiu dzięki pełnieniu funkcji kapelmistrza obozowej orkiestry i kopisty. W sumie skomponował pięć kwartetów, lecz dwa pierwsze nie przetrwały wojny i dziś uznane są za dzieła zaginione.
To kompozycje utrzymane w stylu neoklasycznym, któremu artysta był wierny od czasu studiów w Paryżu. Każdy z Kwartetów charakteryzuje się  odmienną specyfiką: nawiązaniami do muzyki ludowej, jazzu i ekspresjonizmu.
III Kwartet smyczkowy "Na polskie tematy ludowe" napisany został tuż po wyzwoleniu kompozytora z obozu Auschwitz-Birkenau i powrocie do Paryża w 1945 roku. W utworze tym Szymon Laks wykorzystał motywy siedmiu, pochodzących z Wielkopolski, Mazowsza i Podhala, melodii ludowych.
IV Kwartet powstał dopiero w 1962 roku i utrzymany jest w odmiennym stylu. Wyróżniona
w 1965 roku podczas Konkursu Królowej Elżbiety w Brukseli kompozycja, nawiązuje do jazzu i bluesa, co w okresie jej powstania uchodziło za rozwiązanie bardzo nowatorskie i nieszablonowe.
Rok później Szymon Laks opublikował gęsty pod względem faktury, złożony a mimo to bardzo przejrzysty i komunikatywny V kwartet smyczkowy, będący z kolei utworem śmiało czerpiącym z estetyki ekspresjonizmu.

fot.DUX

Warto zasłuchać się w te niesłusznie zapomniane dziś kwartety i zarazić tą muzyką innych. Twórczość żyjącego po II wojnie światowej we Francji Szymona Laksa, zdecydowanie zasługuje na przypomnienie. Rejestracji trzech ocalałych Kwartetów smyczkowych Laksa dokonał już wcześniej  Kwartet Śląski, a w roku 2017 na płycie "Szymon Laks String Quartets" mogliśmy poznać je w wyśmienitej interpretacji Messages Quartet.
Niniejszy album przynosi bardzo bogate instrumentalnie opracowania tych utworów na orkiestrę smyczkową, dokonane na zamówienie firmy Boosey & Hawkes. To pełne świeżości spojrzenie na Kwartety smyczkowe Laksa ukazuje utwory w zupełnie nowym świetle i estetyce brzmieniowej.
Album ukazał się 10 lutego 2021.
Robert Ratajczak
____________________________________________

 
Amadeus Chamber Orchestra: Szymon Laks Quartets Nos.3,4&5
CD 2020, DUX 1626

program:
Szymon Laks
- III Kwartet smyczkowy "Na polskie tematy ludowe":
  1. Allegro quasi presto
  2. Poco lento, sostenuto
  3. Vivace non troppo
  4. Allegro moderato, giusto
- IV Kwartet smyczkowy:
  5. Allegro non troppo
  6. Andante sostenuto
  7. Quasi presto, con fuoco
- V Kwartet smyczkowy:
  8. Allegro moderato
  9. Adagio molto
10. Scherzo, quasi presto
11. Allegro giocoso

wykonawcy:
Amadeus Chamber Orchestra of Polish Radio
dyrygent: Anna Duczmal-Mróz, Agnieszka Duczmal
____________________________________________