Antonin Dvořák: Koncert h-moll na wiolonczelę i orkiestrę op. 104;
Bedřich Smetana: Vltava.
Po ukazaniu się tej płyty nawet wszelkiej maści sceptycy muszą sobie odpuścić rozmaite dywagacje co do umiejętności i niewątpliwego muzycznego zmysłu i wrażliwości 20-letniej (w czasie rejestracji tych nagrań) urodzonej w Nowym Jorku wiolonczelistki - Zuzanny Szambelan. Artystka związana z Poznaniem, gdzie swą muzyczną edukację rozpoczęła w wieku 5 lat, może poszczycić się jak dotąd rozlicznymi sukcesami odniesionymi m.in. podczas: XVIII Międzynarodowego Konkursu im. J.Brahmsa i Międzynarodowym Konkursie w Liezen w Austrii, czy podczas VIII Międzynarodowego Konkursu im. K.Wiłkomirskiego w Poznaniu, na którym oprócz I miejsca otrzymała także Nagrodę Specjalną. Biorąc pod uwagę fakt, iż wszystkie te sukcesy Zuzanna Szambelan odniosła jako nastolatka, trudno nie dostrzec w młodej wiolonczelistce wyjątkowego geniuszu, będącego wypadkową zdumiewającej wręcz techniki wykonawczej oraz ogromnej wrażliwości artystycznej jaką emanują interpretacje wykonywanych przez nią utworów. Artystka współpracuje jako solistka z tak znakomitymi zespołami jak Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Kalingradzie, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Kownie czy Sinfonietta Cracovia. Właśnie z ostatnią z wymienionych formacją, pod dyrekcją cenionego wirtuoza i animatora muzycznego - Roberta Kabary, Zuzanna Szambelan 29 i 30 kwietnia 2013 roku zarejestrowała w Sali Koncertowej Filharmonii Krakowskiej dwie kompozycje zaliczane do klasyki czeskiego romantyzmu: Koncert h-moll na wiolonczelę i orkiestrę Antonina Dvořáka i poemat symfoniczny ''Wełtawa'' z cyklu Bedřicha Smetany: ''Moja Ojczyzna''.
Pierwszy z utworów wypełniający 40 minut płyty pochodzi z roku 1895, a skomponowany został przez Dvořáka na zamówienie przyjaciela kompozytora - wiolonczelisty Hanuša Wihana. Podczas tworzenia trzyczęściowego koncertu, do Dvořáka dotarła wiadomość o ciężkiej chorobie jaka dotknęła, a wkrótce pokonała niespełnioną miłość jego życia - Josefinę Čermákovą-Kaunitzovą (wcześniej kompozytor nie mogąc jej poślubić związał się jej młodszą siostrą Anną). Dziś trudno jednoznacznie to stwierdzić, lecz być może właśnie te dramatyczne przeżycia towarzyszące twórcy w trakcie komponowania Koncertu przyczyniły się do tak przekonującego charakteru utworu. Za tezą tą szczególnie przemawia specyfika i charakter II części dzieła, kiedy to następuje gwałtowna przerwa i cytat z wcześniej napisanej pieśni Dvořáka, jaka należała do ulubionych melodii Josefiny, oraz pełne żalu zakończenie całego Koncertu.
Inny charakter posiada druga część płyty wypełniona jednym z sześciu poematów symfonicznych Bedřicha Smetany z cyklu: ''Moja Ojczyzna''. Być może nie każdy meloman zdaje sobie sprawę, iż podobnie jak Beethoven, także Smetana stracił całkowicie słuch i to jeszcze na 10 lat przed śmiercią. Tym bardziej zdumiewa fakt, iż to właśnie w okresie, gdy kompozytor mógł polegać wyłącznie na swej wyobraźni, stworzył tak doskonałe utwory jak kwartet smyczkowy ''Z mojego życia'' i właśnie cykl symfoniczny ''Moja Ojczyzna'', z którego pochodzi umieszczony na tej płycie przepiękny poemat: ''Wełtawa''. Mimo patriotycznego przekazu całości, podczas tej części cyklu Smetana odwołuje się do piękna Czeskiej Krainy, rozmaitości krajobrazu i bogactwa przyrody. Słuchając tego niezwykle melodyjnego i pełnego dźwiękowych barw utworu, odnosimy niemal fizyczne wrażenie płynięcia nurtem tytułowej rzeki Wełtawy i napotykania po drodze rozmaitych ujmujących widoków. Czasem zatrzymujemy wzrok dłużej na napotykanych po drodze osadach i wioskach. Płynąc, napotykamy po drodze rozmaite przygody, co zaakcentowane jest zwrotami tempa utworu, jednak każdorazowo wracamy do spokojnego i kojącego nurtu rzeki. Muzyka niezwykle pobudzająca wyobraźnię i bardzo silnie związana z romantyczną estetyką XIX wieku. To dzięki takim właśnie utworom Smetanę uważa się za pierwszego tak charakterystycznego czeskiego kompozytora, po którym dopiero estetykę tą kultywował w swej twórczości Antonin Dvořák.
Sensacyjna solistka Zuzanna Szambelan doskonale uchwyciła żal i smutek emanujący z jednego spośród najwspanialszych dzieł Dvořáka. W mniej eksponującym wiolonczelę barwnym poemacie Smetany wyczuwamy natomiast, poza w każdej sekundzie słyszalną perfekcją orkiestry Sinfonietta Cracovia, także wyjątkową energię i uwalniane w trakcie interpretacji ogromne emocje. Omawiana płyta jest także kolejnym, wyjątkowym wydawnictwem dokumentującym pierwsze dwie dekady istnienia orkiestry pod kierownictwem artystycznym i dyrekcją Roberta Kabary (rok po dokonaniu tych nagrań nowym szefem Sinfonietta Cracovia został Jerzy Dybał).
Jak zwykle w przypadku słynącej z audiofilskich nagrań, prestiżowej wytwórni DUX, mamy do czynienia z wydawnictwem najwyższej jakości, zarówno pod względem perfekcyjnej jakości dźwięku, jak i formy edycyjnej.
Płyta ukazała się 28 listopada 2014 roku
Robert Ratajczak
______________________________________________________
Zuzanna Szambelan & Sinfonietta Cracovia
Dvořák / Smetana
CD 2013, DUX
program:
Antonin Dvořák - Koncert h-moll na wiolonczelę i orkiestrę op. 104: I Allegro, II Adagio ma non troppo, III Finale: Allegro moderato - Andante - Allegro vivo;
Bedřich Smetana - Vltava z poematu symfonicznego Ma vlast.
wykonawcy:
Zuzanna Szambelan - wiolonczela
Sinfonietta Cracovia (dyr. Robert Kabara)
________________________________________________
