│  B  │ C │ D │ E │ F │ G │ H │  J  K │ L│ M│ N │ O P │ Q │ R │  T  │  U  │   │ W  Y Z

21.2.18

Pergolesi: Stabat Mater / Łukaszewski: Luctus Mariae /2017/


Giovanni Battista Pergolesi: Stabat Mater;
Paweł Łukaszewski: Luctus Mariae.







Włoski kompozytor Giovanni Battista Pergolesi dożył zaledwie 26 lat umierając przedwcześnie na gnębiącą go przez całe życie gruźlicę w 1736 roku. Ten genialny artysta w pierwszej połowie XVIII wieku zaliczany był do grona czołowych kompozytorów opery komicznej. Jednak to nie dzięki operze na stałe zapisał się w historii muzyki, lecz dzięki przejmującemu dziełu ukończonemu tuż pod koniec swego krótkiego życia. Dziełu, które przetrwało wieki, a dziś będącym jednym z najczęściej wykonywanych utworów w okresie Wielkiego Postu: "Stabat Mater".
Wizerunek lamentującej pod krzyżem Matki Boskiej zainspirował Pergolesiego do poszukiwań nowych środków muzycznej ekspresji, czego efektem było m.in. niespotykane wcześniej potraktowanie harmonii, stosowanie opóźnień i spowolnienie akordów, a także właściwa operze ekspresja utworu. Mimo, iż "Stabat Mater" jest utworem powstałym w latach 30-tych XVIII wieku, nie jest postrzegane jako dzieło barokowe, lecz przypisuje się je kolejnej epoce. Pergolessi tworząc dzieło swego życia zdawał się wybiegać daleko w przyszłość, wyprzedzając epokę i wywierając nieoceniony wpływ na muzykę sakralną kolejnych dekad.
W 2010 roku przypadła 300-rocznica urodzin Pergolesiego. W tym właśnie roku jeden z najwybitniejszych współczesnych kompozytorów muzyki sakralnej Paweł Łukaszewski skomponował utwór nawiązujący do genialnego dzieła Pergolesiego: "Luctus Mariae" ("Żałość Maryi").
Szerokie spektrum twórczości Pawła Łukaszewskiego obejmuje utwory chóralne a capella, instrumentalno-wokalne, jak i rozpisane wyłącznie na instrumenty. Urodzony w 1968 roku w Częstochowie kompozytor doczekał się wielu rejestracji swoich utworów opublikowanych jak dotąd na ponad stu płytach, wydanych na całym świecie przez prestiżowe wytwórnie. Również koncertowe wykonania dzieł Łukaszewskiego można usłyszeć na całym niemal świecie, a interpretacji podejmują się tak znaczące chóry jak m.in.: The Kings Sisters, Britten Sinfonia czy Polyphony.
W "Luctus Mariae" Łukaszewski zachował analogiczną wobec "Stabat Mater" budowę utworu, podobnie jak włoski kompozytor dzieląc go na 13 części i stosując podział na arie i duety, całość nasycając jednak własnym stylem i zastosowaniem współczesnych środków wyrazu. Punktem wyjścia do powstania utworu był łaciński wiersz Jerzego Wojtczaka-Szyszkowskiego.
Niniejszy, bardzo starannie wydany album, wyposażony w 60-stronicową książeczkę zawierającą m.in. polski przekład "Stabat Mater" autorstwa Seweryny Duchińskiej, zestawia obok siebie oba odległe od siebie epokowo utwory. Łączy je specyficzny wielkopostny klimat, ale też piękno i subtelność, oraz wyjątkowa wobec ciężaru gatunkowego obu dzieł, komunikatywność i przejrzystość.
W obu przypadkach mamy do czynienia z wykonaniem zachwycającym. Powierzono je bowiem artystom doskonale odnajdującym się w tym specyficznym repertuarze, a zarazem stanowiącym dzis prawdziwą muzyczną elitę. Partie wokalne należą do sopranistki Anny Mikołajczyk-Niewiedział i dysponującej zachwycającym mezzo-sopranem Wandzie Franek. Pierwsza z wymienionych śpiewaczek miała okazję już współpracować z Łukaszewskim biorąc udział w nagraniu jego "Symfonii o Opatrzności" ("Symphony Of Providence", 2014), a ostatnio jej głos słyszeliśmy m.in. na monograficznej płycie z utworami Stanisława Moryto ("Stanisław Moryto", 2016). Drugą z Pań, związaną z Operą Narodową Teatru Wielkiego Wandę Franek, melomani pamiętają z zachwycających kreacji m.in. w "Manon Lescaut" (2012, reż. Mariusz Treliński) i "Lohengrin" (2014, reż. Antony McDonald). Solistkom towarzyszą znakomici instrumentaliści: Zbigniew Pilch i Radosław Kamieniarz (skrzypce), Piotr Chrupek (altówka), Jarosław Thiel (wiolonczela), Janusz Musiał (kontrabas) i Marta Niedźwiecka (pozytyw, klawesyn).
Dzięki precyzyjnie dobranemu aparatowi wykonawczemu i perfekcyjnej realizacji nagrania jakie miało miejsce w Wielkim Refektarzu zamku biskupów w Lidzbarku Warmińskim muzyka dociera do nas w najwspanialszy z możliwych sposób, odsłaniając całe piękno i przekaz zaklęty w obu utworach. W przypadku "Luctus Mariae" Pawła Łukaszewskiego mamy do czynienia ze światową premierą fonograficzną utworu.
Premiera płyty 9 marca 2018 roku. Patronat nad wydawnictwem objął LongPlay.blox.pl.

Robert Ratajczak


  


Giovanni Battista Pergolesi: Stabat Mater / Paweł Łukaszewski: Luctus Mariae
CD 2017, Chopin University Press UMFC CD 103

program:
Giovanni Battista Pergolesi - Stabat Mater na sopran, alt, zespół smyczkowy i basso continuo:
1 I. Stabat Mater dolorosa
2 II. Cuius animam gementem
3 III. O quam tristis et afflicta
4 IV. Quae moerebat et dolebat
5 V. Quis est homo qui non fleret
6 VI. Vidit suum dulcem natum
7 VII. Eia, Mater, fonsamoris
8 VIII.Facutardeatcormeum
9 IX. Sancta Mater, istudagas
10 X. Fac ut portem Christi mortem
11 XI. Inflammatus et accensus
12 XII. Quando corpus morietur. Amen
Paweł Łukaszewski - Luctus Mariae (Żałość Maryi) na sopran, mezzosopran, klawesyn i zespół smyczkowy:
13 I. Crucifixi Mater Christi
14 II. Nam amici dissipate
15 III. Non Te terrent improbantes
16 IV. Rubro sanguine madescunt
17 V. Spectat adhuc ibi stantem
18 VI. Ecce tua Mater – dixit
19 VII. Caput demum reclinavit
20 VIII.Terra tremit, perhorrescit
21 IX. Venit eo vir honestus
22 X. Et Pilatus iussit dari
23 XI. Demum Christus sepelitur
24 XII. Labortamen est inanis
25 XIII.Amen

wykonawcy:
Anna Mikołajczyk-Niewiedział – sopran
Wanda Franek – mezzosopran, alt
Zbigniew Pilch, Radosław Kamieniarz – skrzypce
Piotr Chrupek – altówka
Jarosław Thiel – wiolonczela
Janusz Musiał – kontrabas
Marta Niedźwiecka – pozytyw, klawesyn



Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina (Chopin University Press) rozpoczęło wydawanie niezależnych płyt CD i DVD. Działalność ta skoncentrowana jest wokół rejestrowania i upowszechniania najbardziej wartościowych zjawisk i obszarów poszukiwań artystycznych, nietuzinkowych interpretacji wykonawczych oraz prezentacji cennych zabytków muzycznych – w tym archiwalnych, nieobecnych dotąd na rynku fonograficznym nagrań. Priorytetowo traktowane są propozycje eksponujące rodzimą twórczość – zarówno nowo powstającą, jak i zapomnianą.