Stanisław Moniuszko - Straszny dwór /2018/

wersja koncertowa

Jedna z najznakomitszych oper narodowych "Straszny dwór" Stanisława Moniuszki to dzieło, które mimo swej szczególnej pozycji w środowisku miłośników opery, doczekało się niewielu rejestracji fonograficznych. Sztuka od 150 lat postrzegana za wybitną wizytówkę polskości przeniesionej do świata muzyki, dzięki inicjatywie artystów związanych z Akademią Muzyczną w Gdańsku (której patronem jest właśnie Moniuszko), doczekało się  znakomitej wersji płytowej.
Wydany przez wytwórnię DUX, 2-płytowy album zawiera zapis koncertowej realizacji "Strasznego dworu", przygotowanej przez wybitnych pedagogów, solistów, chóry i orkiestrę pod batutą Zygmunta Rycherta z okazji 70-lecia istnienia Gdańskiej Uczelni, oraz zbliżającej się dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki. Materiał pochodzi z dwóch koncertów, które odbyły się 11 i 12 maja 2018 roku w sali koncertowej uczelni. Całość wytłoczono na dwóch doskonale brzmiących złotych dyskach, wyposażonych w grubą książeczkę obejmującą przygotowany przez Dariusza Marciniszyna skrót libretta Jana Chęcińskigo, oraz biogramy zaangażowanych w nagranie artystów.
Założeniem realizacji było przedstawienie opery na najwyższym z możliwych poziomie artystycznym, powierzając wykonanie pracownikom dydaktycznym i absolwentom akademii, oraz studenckiej orkiestrze i chórom. Warto w tym miejscu wspomnieć o dwojgu znakomitych wychowankach uczelni, dziś wielkich gwiazdach muzyki klasycznej, szczycących się tytułem doktorów honoris causa: wybitnej mezzosopranistce Stefani Toczyńskiej (obsadzonej w roli Cześnikowej), oraz skrzypku Konstantym Andrzeju Kulce, którego partia solowa ozdabia "Arię Hanny" w IV akcie dzieła.
Nasyconą szlachetnym humorem operę mimo swego klimatu, poruszającą bardzo poważne problemy, Stanisław Moniuszko skomponował po upadku powstania styczniowego, niejako "ku pokrzepieniu serc" Polaków, jako wielki manifest patriotyczny. Kompozytor stworzył utwór chwalący odwagę walczących za ojczyznę żołnierzy, zachowując przy tym klimat beztroskiej sielanki, umiejętnie wplatając w muzykę elementy poloneza, mazurka i krakowiaka.
Po raz pierwszy "Straszny dwór" wystawiono w Teatrze Wielkim w Warszawie w 1865 roku, jednak po trzecim przedstawieniu opera została uznana przez carską cenzurę za zbyt niebezpieczną i usunięta z programu. "Straszny dwór" wrócił na afisze i deski opery dopiero 20 lat później, a więc kilkanaście lat po śmierci Moniuszki.
"Straszny dwór” bezsprzecznie uznawany jest za najdoskonalsze po względem muzycznym dzieło kompozytora, łączące bogatą i wielobarwną instrumentację z melodyczno-harmoniczną inwencją i pomysłowością, zarówno pod względem wyrazistości poszczególnych postaci, jak zachwycającą budową scen zbiorowych.
Cieszy zatem niezmiernie, iż rok 2018 przyniósł tak znakomite wydawnictwo, zawierające nagranie wierne charakterowi dzieła i w pełni oddające jego specyfikę. To bodaj pierwsze kompletne nagranie "Strasznego dworu" od czasu wydanego przez EMI w 2002 roku albumu zawierającego nagranie Chóru i Orkiestry Teatru Wielkiego w Warszawie pod batutą Jacka Kaspszyka.
Album ukazał się 3 grudnia 2018.

Robert Ratajczak

______________________________________________________

Stanisław Moniuszko - Straszny dwór
2CD's 2018, DUX 1500/1501

CD1
  1. Nr 1 Intrada / Akt I - Chór (oraz Stefan, Maciej i Zbigniew)
  2. Nr 2 Akt I - Chór (oraz Marta, Grześ)
  3. Nr 3 Akt I - Terzetto (Stefan, Maciej i Zbigniew)
  4. Nr 4 Akt I - Terzetto (Cześnikowa, Stefan i Zbigniew)
  5. Nr 5 Akt I - Finale
  6. Nr 6 Akt II - Hanna, Jadwiga, Staruszka i chór kobiet
  7. Nr 7 Akt II - Dumka (Jadwiga)
  8. Nr 8 Akt II - Duettino (Hanna i Damazy)
  9. Nr 9 Akt II - Hanna, Jadwiga, Damazy, Miecznik i chór kobiet
10. Nr 10 Akt II - Aria Miecznika
11. Nr 11 Allegro / Akt II - Finale
CD2
  1. Nr 12 Akt III - Maciej i Skołuba
  2. Nr 13 Akt III - Recitativo i Aria z kurantem (Stefan)
  3. Nr 14 Akt III - Duet (Stefan i Zbigniew)
  4. Nr 15 Akt III - Kwartet (Hanna, Jadwiga, Stefan i Zbigniew)
  5. Nr 16 Akt III - Finale (Stefan, Damazy, Maciej i Zbigniew)
  6. Nr 17  Akt IV - Recitativo i Aria Hanny
  7. Nr 18  Akt IV - Recitativo / Nr 19.  Akt IV Finale
  8. Mazur

wykonawcy:
Krzysztof Bobrzecki, Leszek Skrla - baryton
Anna Fabrello  - sopran
Stanisław Daniel Kotliński - bas-baryton
Piotr Kusiewicz, Ryszard Minkiewicz, Paweł Skałuba - tenor
Piotr Lempa - bas
Wiesława Maliszewska - alt
Alicja Rumianowska, Karolina Sikora, Stefania Toczyska - mezzosopran
Konstanty Andrzej Kulka - skrzypce
Chóry i Orkiestra Symfoniczna Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
dyrygent: Zygmunt Rychert

______________________________________________________

Istniejąca od 1992 roku firma fonograficzna DUX to dziś jedna z najbardziej prestiżowych wytwórni płytowych specjalizujących się w publikacji nagrań muzyki klasycznej. Płyty ze znakiem firmowym DUX charakteryzują się najwyższą jakością dźwięku i wyjątkowo staranną edycją, a publikowane nagrania skrupulatnie dokumentują to co najbardziej wartościowe we współczesnej muzyce klasycznej.