[more]
Wspaniałą kompilację etnicznych przebojów przygotowała z myślą o tegorocznym lecie wytwórnia Lusafrica. Na trwającej blisko 80 minut składance zatytułowanej ''Ola Cabo Verde'' znajdziemy 18 nagrań pochodzących z wydanych w ostatnich latach regularnych albumów wykonawców związanych z wytwórnią płytową, dzięki której świat usłyszał o takich artystach jak choćby: Black Bazar, Ze Luis, Nancy Vieira, Mounira Mitchala, G'Ny, Bau, Dino d'Santiago, Neuza czy w końcu nieodżałowana Cesaria Evora. Wielką Divę Capo Verde słyszymy tu w duecie z piosenkarką Lurą w nagraniu ''Moda Bo''.
Składanka ''Ola Cabo Verde'' to jednak przede wszystkim wizytówka aktualnie tworzących i koncertujących egzotycznych artystów, którzy w doskonały sposób propagują kulturę swoich rodzinnych stron -Wysp Zielonego Przylądka.
Taką artystką jest Neuza, której przebojowe nagranie ''Trabessado'' pochodzące z jej niedawnego albumu ''Flor Di Bila'' (2013) otwiera cały zestaw. Neuza urodziła się w 1985 w Praia, stolicy Republiki Zielonego Przylądka, na wyspie Santiago. Jej matka, urodzona na wyspie Fogo, przeniosła się do Praia w 1980 roku w poszukiwaniu lepszego życia. Śpiewała w barach w zamian za jedzenie, tytoń i alkohol, zostawiając małą Neuzę w domu pod opieką starszych sióstr. Życie jakie prowadziła nie stroniąca od używek matka, sprawiło iż w wieku sześciu lat Neuza została sierotą. Wówczas zamieszkała ze swoją matką chrzestną w Fogo. Pracując w jednej z tamtejszych restauracji, nakrywając do stołu często śpiewała w stylu znanym od dzieciństwa dzięki piosenkom śpiewanym przez jej matkę. Wkrótce dała się namówić na publiczne występy w klubie Manuela de Candihno. Wieść o pięknie śpiewającej młodej dziewczynie szybko rozeszła się w stolicy Capo Verde. Pewnego dnia jej śpiew usłyszał producent muzyczny Jose da Silva, który zachwycony jej możliwościami wokalnymi i niezwykłym temperamentem, zaprosil Neuzę do studia nagraniowego Harmonia Praia. Efektem jest nagranie kilkunastu tchnących optymizmem i witalnością piosenek nawiązujących do melodii utrzymanych w stylistyce zwanej: morna*, jakie wypełniły program debiutanckiego albumu Neuzy, z którego pochodzi otwierające kompilację ''Ola Cabo Verde'' nagranie. Jest to śpiewana w duecie z Michelem Montrondem piosenka ''Trabessado'', będąca klasycznym przykładem stylistyki zwanej: curtucitan**.
Innym artystą, odkrytym w ostatnim czasie przez Lusafrica jest Ze Luis, którego słyszymy w tym zbiorze w rytmicznym nagraniu ''Ku Nha Kin Bem''.
Urodzony w 1953 roku Ze Luis śpiewa niemal od urodzenia przy każdej nadarzającej ku temu okazji, niejednokrotnie łącząc w tym samym czasie swe dwie życiowe pasje: śpiew i gotowanie. Dopiero jednak dzięki nagraniom dokonanym we Francji (album: ''Serenata'', 2012), jego śpiewem zachwycić może się cały świat słuchając autentycznego brzmienia muzyki z Zielonego Przylądka. Fakt iż przez całe lata pracujący na co dzień jako cieśla Ze Luis śpiewał tylko dla przyjaciół i publiczności z odległych dla nas wysp, sprawia iż piosenki 60-letniego śpiewaka nie nasączone są europejskimi wpływami i daleko im do estetyki dziesiątek podobnych produkcji na siłę starających się schlebiać masowemu odbiorcy. Piosenki Ze Luisa utrzymane w stylistyce morna, uzupełniają wyjątkowo urocze i łatwo przyswajalne, przyjazne pozytywnemu postrzeganiu świata melodie. Ogromny wkład w piękne brzmienie piosenek Ze Luisa mają wspaniali autentyczni gitarzyści pochodzący z rodzinnych stron wokalisty: grający na 12-strunowym, ciepło brzmiącym instrumencie, znany z rewelacyjnej płyty ''Plays Vasco Martins'' (2012) -Bau, Manuel di Candinho, Nenezinho i Voginha. Pełne pasji partie gitary ozdabiają piosenkę ''Ku Nha Kin Bem'', jaką słyszymy na tej płycie.
Kolejnym nagraniem na tej składance jest piosenka ''Cab'Verde Na Corazon'' wokalistki określanej mianem ''Następczyni Cesarii Evory'' -Nancy Vieira.
Piosenkarka fonograficznie zadebiutowała w wieku 20 lat albumem ''Nos Raca'' (1995). Jednak dopiero album ''Segred'' (2005) zapewnił jej trwałe miejsce w gronie najpopularniejszych wykonawców z kręgu muzyki etnicznej. Piosenki wykonywane przez urodzoną w Gwinei Nancy Vieira to utwory odwołujące się do tradycyjnej muzyki tego odległego regionu świata. Obecnie Artystka mieszka w Lizbonie jednak sercem nadal pozostaje na Wyspach Zielonego Przylądka a swą przynależność do tego regionu manifestuje poprzez swą muzykę utrzymaną w melancholijnej stylistyce morny. Głosowi Nancy Vieira w piosence wybranej z jej ostatniego albumu ''Na Ama'' (2011) towarzyszą gitary, skrzypce, fortepian i rozliczne perkusjonalia. Doskonały, precyzyjnie modulowany głos, bogactwo mieszających się stylów muzycznych i rzadka kombinacja instrumentalna, w której znajdziemy także flet, cavaquinho i charakterystyczną portugalską gitarę.
Innym artystą jakiego słuchamy podczas 78 minut na płycie ''Ola Cabo Verde'' jest Dino d'Santiago. Rodzice Dino pochodzą z Santiago na Wyspach Zielonego Przylądka, stąd jego pseudonim artystyczny. On sam urodził się w 1982 roku w prowincji Algarve w południowej Portugalii. W roku 2003 został finalistą znanego reality show w Telewizji Portugalskiej, a w późniejszym czasie aktywnie działał w rozmaitych grupach muzycznych sceny electro nu soul w Lizbonie ocierając się o soul, hip hop i r'n'b. Dino d'Santiago to także odnoszący sukcesy malarz. Ten wszechstronny artysta w roku 2012 postanowił muzycznie zagłębić się w korzenie tradycyjnych rytmów muzyki Zielonego Przylądka i fado***. Efektem jest doskonała płyta ''Eva'' (2013) jaka ukazała się nakładem Lusafrica. Dino śpiewa w języku portugalskim i kreolskim poruszając takie tematy jak więzy rodzinne, dziedzictwo, miłość i po prostu zabawa, a jego śpiewowi towarzyszą gitary, instrumenty klawiszowe, dęte a nawet wiolonczela. Dzięki temu nie sposób nie zachwycić się ogromem i swego rodzaju przepychem realizacyjnym z jakim mamy do czynienia podczas słuchania jego piosenek. Utwór zamieszczony na tej składance pochodzi z płyty ''Eva'' (2013) i nagrany został wraz z Paulo Floresem.
Nie sposób omówić wszystkie spośród 18 nagrań wypełniających tą świetnie skompilowaną składankę. Trudno jednak o muzykę bardziej trafiającą do serc i umysłów (szczególnie podczas upalnego letniego popołudnia) niż pełne uczucia, a zarazem prostolijności piosenki z Capo Verde. Płyta doskonała zarówno jako tło do wypoczynku, jak i do uważnego słuchania kiedy to możliwe jest dostrzeżenie wyjątkowych uczuć i emocji przekazywanych w piosenkach przez artystów.
Robert Ratajczak
* morna - gatunek muzyki oraz styl tańca wywodzący się z Wysp Zielonego Przylądka, uważany za najbardziej charakterystyczny dla tego kraju
** curtucitan - rodzaj pieśni śpiewanych w duecie przez kobietę i mężczyznę, będących rodzajem humorystycznego przekomarzania się i wzajemnych męsko-damskich prowokacji
*** fado - melancholijna pieśń, wykonywana przez jednego wokalistę najczęściej przy akompaniamencie dwóch gitar, nazywana też portugalskim bluesem
opr. przypisów: R.R.
_____________________________________________________________________________________
Ola Cabo Verde /CD 2014, Lusafrica/
Neuza: Trabessado (radio edit); Ceuzany: Ultimo Chance; Lura: No Bem Fala; Cabo Verde: Mote Igles Convivencia; Ze Luis: Ku Nha Kin Bem; Nancy Veira: Cab'Verde Na Coracon; Tcheka: Djan Kre Bejabu; Teofilo Chantre: Canta Cabo Verde (feat. Bonga); Bulimundo: Brageru; Cordas Do Sol: Sorron Rensode; Dino d'Santiago: Pensa Na Oji; Boy Ge Mendes: Ayuweh; Constantino Cardoso: Para Violao; Lura & Cesaria Evora: Moda Bo (radio edit); Jacqueline Fortes: Dia De Suspansse; Kompass: Nha Criola; Terrero: Xubenga; Zeca Di Nha Reinalda: Fomi.
______________________________________________________________________________________
opisy innych płyt wytwórni Lusafrica:
aktualności z Lusafrica:
