Joy; First & Second; Ballad Of Bertalan Barta; Brilliant Steps; The Cat And The Moon; I'm Waiting For You; Remember The Hatseller; Music Of The Late Night; Emanation.
Węgierski saksofonista i kompozytor Viktor Toth już od dobrych kilku lat należy do grona najbardziej pożądanych przez europejskie kluby jazzowe muzyków. Często koncertuje też za Oceanem, a pośród artystów z jakimi pojawia się na jednej scenie warto wymienić takie nazwiska jak: William Parker, Henry Franklyn, Rob Brown, John Betch, Stefan Weeke, Piotr Wojtasik czy Hamid Drake. To właśnie z ostatnim z wymienionych muzyków Viktor Toth nagrał płytę ''Tartim'' (2010), jaka okrzyknięta została na Węgrzech ''jazzową płytą roku''.
Kolejnym jego autorskim albumem była płyta: ''Popping Bopping'' (2011) nagrana wraz z belgijskim trębaczem Bartem Marisem, Matyasem Szandai (kontrabas) i tureckim perkusistą Robertem Ikizem (bohaterem wydanego rok później przebojowego albumu ''Checking In'', 2012).
Kolejnym krokiem na muzycznej drodze ciągle poszukującego nowych rozwiązań węgierskiego wirtuoza jest akustyczne trio bez perkusji, w którego składzie znalazł się wieloletni współpracownik saksofonisty przy rozmaitych projektach -kontrabasista Gyorgy Orban.
Tym co stanowi o wyjątkowej oryginalności Arura Trio (taką nazwę bowiem przybrał projekt Viktora Totha) jest fakt, iż rolę instrumentu harmonicznego powierzono... cymbałom.
Miklós Lukács jest dziś jednym z najbardziej znanych i wszechstronnych europejskich wirtuozów tego nieco zapomnianego instrumentu. Swój unikalny styl gry, urodzony w 1977 roku muzyk zawdzięcza inspiracjom odwołującym się do współczesnej muzyki klasycznej, węgierskiemu folklorowi i oczywiście klasycznym brzmieniom jazzowym. To właśnie na jazzowym poletku cymbalista w ostatnich latach całkiem nieźle sobie radzi występując wraz z takimi artystami jak: Charles Lloyd, Archie Shepp, Chris Potter, Steve Coleman, Herbie Mann, Uri Caine czy Chico Freeman, a rok 2014 zdaje się być dla Lukacsa wyjątkowo obfity jeśli chodzi o zaangażowanie w rozmaite konstelacje muzyczne. Poza Arura Trio, Miklosa Lukacsa usłyszeć możemy bowiem także na tegorocznych płytach Michaela Schiefela (''Platypus Trio'', 2014) czy Grzegorza Karnasa (''Vanga'', 2014).
Płytę ''The Present'' nagraną w lutym 2014 roku w Opus Jazz Club w Budapeszcie wypełnia dziewięć fenomenalnych autorskich kompozycji alcisty, okrzykniętego w ostatnim czasie jedną z największych nadziei europejskiego jazzu.
W repertuarze albumu ''The Present'' (węgierski tytuł: ''Szemed Kincse'') dominują piękne ballady wyposażone w wyjątkową melodykę, zagrane z rzadko spotykanym groovem, ciepłym charakterystycznym dla Viktora tonem. Tonem, nad którym Toth z pasją pracuje od czternastego roku życia zasłuchując się w wzorce Parkera i Coltrane'a i przefiltrowując je przez własne muzyczne: ja. Początkowo terminując w większych składach, a z upływem lat błyszcząc pełnią blasku w kameralnych, akustycznych konstelacjach. Taką właśnie konstelacją jest Arura Trio, w której mamy wrażenie, iż artysta staje przed nami w pełnym świetle, decydując się zaledwie na minimalny akompaniament.
Nie znaczy to bynajmniej, iż muzycy towarzyszący soliście ograniczają się do minimum. Niejednokrotnie bowiem Toth ''schodzi ze sceny'' robiąc miejsce dla solowych partii Orbana czy Lukacsa. Tak jest choćby podczas przecudnej kompozycji ''Brillant Steps'', gdzie zarówno kontrabas funduje nam niezapomniane solowe wycieczki, jak i krystaliczne pasaże cymbałów znajdują przestrzeń dla zachwycenia nas swym brzmieniem, czy w trakcie bajecznej ''The Cat And The Moon''. W drugiej z wymienionych kompozycji brzmienie cymbałów Miklosa Lukacsa raz kojarzyć się może z fortepianem, innym razem z harfą. Efekt doprawdy: magiczny.
Doskonały basowy popis Gyorgy'ego Orbana z akompaniamentem cymbałów towarzyszy nam także podczas bluesowo-folkowego tematu ''Remember The Hatseller''.
Trudno wyróżnić tu jakikolwiek pojedynczy utwór. Cały zbiór ''The Present'' robi wrażenie jednej, godzinnej jazzowej opowieści, w której dominuje osobliwa, jedwabista muzyczna gładkość, harmonia i swoista dźwiękowa integracja.
Doszukamy się tu zarówno elementów typowej bebopowej harmonii (''I'm Waiting For You'', ''Music Of The Late Night''), jak i echa węgierskiego folkloru (bodaj najbardziej skoczny na płycie temat: ''Remember The Hatseller''), a wszystko to serwowane jest z niebywałą wrażliwością i emanującym uczuciem.
Termin: arura w starożytnym Egipcie stosowany był jako określenie środka ziemi. W kontekście, z jakim mamy do czynienia, jest doskonałym określeniem dla jądra muzycznej harmonii i rytmu, jakie udało się osiagnąć w tym wyjątkowym zbiorze przepięknych i krystalicznie czystych miniatur muzycznych.
Zdecydowanie jedna z najlepszych płyt jaka dotarła do mnie w 2014 roku. Album doskonały!
Robert Ratajczak
______________________________________________________
Viktor Toth Arura Trio: Szemed Kincse / The Present /CD 2014, BMC Records/
Joy; First & Second; Ballad Of Bertalan Barta; Brilliant Steps; The Cat And The Moon; I'm Waiting For You; Remember The Hatseller; Music Of The Late Night; Emanation.
skład:
Viktor Toth - saksofon
Miklos Lukacs - cymbały
Gyorgy Orban - kontrabas
____________________________________________
