Trzy powidoki; Laterna; Analessi Rotte; Nibiru – La rivoluzione della terra sconosciuta; Muzyka sugerowana; Mosaique.
Urodzony w 1977 roku Marcin Stańczyk to obecnie jeden z najbardziej oryginalnych polskich kompozytorów klasycznych. W jego twórczości odnajdziemy wyjątkowo indywidualny i opierający się na nietypowych artykulacjach charakter jakim nasączona jest każda z kompozycji. Stańczyk bardzo często eksponuje instrumentarium oparte na brzmieniu instrumentów perkusyjnych, elektrycznej gitary i generowanych elektronicznie efektów. Kompozycje Marcina Stańczyka usłyszeć można podczas rozlicznych festiwali muzyki współczesnej na całym świecie, a w Polsce po jego dzieła chętnie sięgają tacy wykonawcy jak m.in. Sinfonia Varsovia i Orkiestra Muzyki Nowej. Pośród wielu nagród i wyróżnień w ramach rozmaitych konkursów kompozytorskich, warto wspomnieć o najbardziej prestiżowej nagrodzie kompozytorskiej w Japonii - Toru Takemitsu Award przyznanej artyście w 2013.
Szerokie spektrum działalności kompozytorskiej Marcina Stańczyka obejmuje zarówno utwory instrumentalne i wokalne, jak też kompozycje sceniczne i konceptualne.
W latach 2007-2010 artysta uczestniczył w programie "Młodzi kompozytorzy w hołdzie Fryderykowi Chopinowi" realizowanym przez Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego promującym twórczość młodych kompozytorów polskich. Jednym z efektów tego przedsięwzięcia jest pierwsza monograficzna płyta Marcina Stańczyka, jaka ukazała się nakładem wydawnictwa DUX. Album zawiera sześć kameralnych utworów rozpisanych na rozmaite instrumenty, zarejestrowanych w okresie od września 2010 do sierpnia 2013 roku przez całą rzeszę muzyków pojawiających się w trakcie poszczególnych utworów w rozmaitych konfiguracjach.
Całość rozpoczyna 12-minutowy cykl ''Trzy powidoki'' wykonany solo na kontrabasie przez Łukasza Owczynnikowa, oparty na kontrastach (część I), płynności (II) i obu czynnikach razem (III). Zamysł kompozytora oparty jest na ekspozycji przebiegów dźwiękowych i skrajnych tonacji.
Najbardziej rozbudowaną spośród ośmiu kompozycji wypełniających album jest stworzona przez Stańczyka podczas pobytu we Włoszech w 2009 roku: ''Laterna'', w swej filozofii odwołująca się do emisji światła przez latarnię morską jako jedynego punktu odniesienia dla żeglarzy. Analogią muzyczną jest energetyczny przebieg kompozycji przedzielonej kojącym interludium. Mamy tu do czynienia z instrumentarium rozbudowanym do klarnetu, wiolonczeli, fortepianu i dwóch zestawów perkusyjnych.
Kompozytor czerpie inspirację z rozmaitych przeżyć i filozoficznych refleksji. Kolejnym dowodem tego jest utwór ''Analessi Rotte'' będący rodzajem muzycznego zapisu efektu powracającej pamięci.
''Nibiru'' swym tytułem odwołuje się do nazwy mitycznej sumeryjskiej Planety Kolizji, a kompozytor odwołuje się w niej do tkwiącej w każdym z nas potrzebie ciągłego odkrywania czegoś nowego. Utwór charakteryzuje się częstą zmianą rytmiki i kontrastami brzmieniowymi osiągniętymi m.in. poprzez zastosowanie instrumentarium, w którym współgrają z sobą takie m.in. instrumenty jak klarnet (Robert Stefański), perkusja (Łukasz Warenica) i gitara elektryczna (Dariusz Trzciński).
Najbliżej muzycznej awangardy zdaje się w tym zbiorze sytuować ''Muzyka sugerowana'' na saksofony, gitarę elektryczną i fortepian. Utwór pełen ocierających się brzmieniowo o kakofonię efektów generowanych przez poszczególne instrumenty
Umieszczona na końcu płyty, najnowsza w tym zbiorze kompozycja Marcina Stańczyka: ''Mosaique'', to zgodnie z tytułem - rodzaj muzycznej mozaiki kreowanej przy pomocy wiolonczeli (Armance Quero) i efektów elektronicznych generowanych przez samego kompozytora
Album stanowi doskonałe wprowadzenie w świat muzyki Marcina Stańczyka. Nie jest to płyta łatwa w odbiorze, lecz wymagająca od słuchacza dużego zaangażowania. Tylko wówczas dostrzeżemy głębię zaklętą w każdym emitowanym dźwięku i w pełni dostrzeżemy ekspresję i przekaz tych wyjątkowych kompozycji. To zarazem wyśmienity przykład współczesnej muzyki i miejsca, w jakim znajdują się poszukujący nowych form wypowiedzi młodzi kompozytorzy.
Album ukazał się 6 października 2014 roku.
Robert Ratajczak
__________________________________________
Marcin Stańczyk - Chamber Music /CD 2014, DUX 0757/
1-3. Trzy powidoki na kontrabas
1. I
2. II
3. III
4. Laterna na klarnet, wiolonczelę, 2 perkusje, fortepian
5. Analessi Rotte na wiolonczelę, tenor, puzon i baryton
6. Nibiru – La rivoluzione della terra sconosciuta na klarnet, wiolonczelę, perkusje, fortepian, gitarę elektryczną, kontrabas
7. Muzyka sugerowana na saksofony, gitarę elektryczną, fortepian
8. Mosaique na wiolonczelę i elektronikę
wykonawcy:
Ensemble NIKEL (dyr. Tom de Cock, Maciej Salski):
Yaron Deutsch - gitara
Jonathan Chazan - saksofony
oraz Reto Staub - fortepian
a także:
Przemysław Baiński - tenor
Robert Stefański - klarnety
Radosław Szulc - puzon
Dariusz Trzciński - gitara
Sylwia Michalik - fortepian
Mikołaj Pałosz, Armance Quero, Małgorzata Smyczyńska-Szulc - wiolonczela
Łukasz Owczynnikow - kontrabas
Anna Głowacka, Leszek Lorent, Łukasz Warenica - perkusja
Marcin Stańczyk - taśma, elektronika
_______________________________________________
