[more]
Po przypadkowym spotkaniu w Senegalu z amerykańskim wirtuozem 21-strunowej afrykańskiej harfy Kanem Mathisem w roku 2008, londyński pianista Andrew Oliver postanowił stworzyć formację jazzową, której brzmienie w dużej mierze opierałoby się na wykorzystaniu charakterystycznego brzmienia owego instrumentu powszechnie zwanego korą (podczas Festiwalu Ethno Port Poznań 2015 gościliśmy innego wielkiego wirtuoza tego instrumentu - Seckou Keitę z Senegalu). Historia kory generującej wyjątkowo hipnotyczny dźwięk (w Europie mogącym kojarzyć się z klawesynem) sięga tradycji ludu Mandinka z Afryki Zachodniej, a instrument wykorzystywany był często podczas rozmaitych ludowych i religinych obrzędów. Formacja przyjęła stosowną nazwę: The Kora Band, a efekt muzyki powstałej z połączenia jazzu i etnicznych motywów wygrywanych na korze przekroczył oczekiwania odbiorców. Wydany w 2010 roku album "Cascades" przebojowo zadebiutował na radiowej liście US World Music, a w rocznym podsumowaniu zdobył tytuł: Northwest Jazz Album of the Year.
W roku 2015 nakładem wytwórni Whirlwind Recordings ukazał się kolejny krążek The Kora Band: "New Cities", nagrany przez pianistę wraz z wirtuozem kory oraz chicagowskim trębaczem Chadem McCulloghem i sekcją rytmiczną z Seatlle: Brady Millard-Kish (bas) i Mark DiFlorio (perkusja). "New Cities" to zbiór ośmiu porywających kompozycji Andrew Olivera zbudowanych na fundamentach tradycyjnej muzyki afrykańskiej z Ghany, Mali, Senegalu i Gwinei. W dwóch utworach ("5 ans d’effort" i "Slip Coach") na klarnecie gościnnie zagrał Lee Elderton.
Rzadko zdarza się by muzyka w dużym stopniu podporządkowana tak prostej melodyce w zderzeniu z formą jazzową potrafiła wybiec poza granice banału. Jeszcze rzadziej by taka konsolidacja potrafiła naprawdę poruszyć wyszukaną wrażliwość jazzowego odbiorcy, a właśnie z takim zjawiskiem mamy do czynienia słuchając "The New Cities". Z prostych, skonstruowanych na afrykańską modłę melodii opartych na żywiołowym rytmie wyrastają iście jazzowe partie improwizowane. Andrew Oliver bezproblemowo zaszczepia w konstrukcję poszczególnych tematów pełne improwizacji partie fortepianu (np. mogący wywoływać skojarzenia z muzyką argentyńską: "Biere La Gazelle" czy "5 ans d’effort") czyniąc z każdego z utworów na płycie prawdziwy majstersztyk.
Trąbka Chada McCullogha poza liniami melodycznymi, doskonale sprawdza się także w trakcie partii improwizowanych świetnie wkomponowanych w konstrukcję utworów, a w dwóch przypadkach świetnie dialoguje z klarnetem Lee Eldertona.
Wyjątkowo urokliwym jest jedyny utwór z linią wokalną w programie albumu. Podczas tematu "Teriyaa" w oryginalnym języku Mandinka słyszymy pełną emocji melodeklamację Kane'a Mathisa, a ten jeden z najspokojniejszych utworów na albumie, ozdabia piękna partia trąbki.
Do tego fragmentu płyty wracam najczęściej, tak jak i do dziesięciu minut wypełnionych spokojnym transowym tematem tytułowym. Poza kolejnym świetnym solo fortepianu, uwagę zwraca tu wyjątkowo efektownie skonstruowana linia kontrabasu Brady'ego Millard-Kisha i atrakcyjna oprawa perkusyjna Marka DiFlorio.
Perkusista gra na płycie także na afrykańskim instrumencie z rodziny idiofonów: calabash, na którego brzmieniu oparte jest stylowe zakończenie albumu pod postacią akustycznego tematu "Old Countries".
Co ważne, dźwięki kory dozowane są (mimo muzyce w dużym stopniu podporządkowanej temu instrumentowi) z wyjątkowym umiarem. Kane Mathis gra jak każdy z pozostałych instrumentalistów, w większości pozostając w tle, a na solówki pozwalając sobie w równym demokratycznym stopniu jak pozostali muzycy.
Genialne kompozycje, ujmująca instrumentacja, fascynujące brzmienie. "New Cities" zaciera wszelkie granice między formą współczesnego jazzu i tradycyjną muzyką Afryki Zachodniej w idealnej symbiozie łącząc odmienne muzyczne bieguny. Witalność i urokliwość tętniących życiem afrykańskich melodii idealnie współgra z improwizacją, generując muzykę niezwykle barwną i mieniącą się ogromem emocji.
Album ukazał się 23 października 2015
Robert Ratajczak
____________________________________________________________________
The KORA BAND: New Cities
CD 2015, Whirlwind Recordings WR4667
program:
1. The Contract
2. Biere La Gazelle
3. 5 ans d’effort
4. Teriyaa
5. Specialists in Some Styles
6. Slip Coach (for Chet)
7. New Cities
8. Old Countries
personel:
Andrew Oliver - fortepian
Kane Mathis - kora, wokal
Chad McCullough - trąbka, flugelhorn
Brady Millard-Kish - kontrabas, gitara basowa
Mark DiFlorio - perkusja, calabash
oraz:
Lee Elderton - klarnet
____________________________________________________________________
opisy innych albumów Whirlwind Recordings:
