[more]
Ulrich Gumpert to niemiecki pianista obecny na jazzowej scenie już od polowy lat 60-tych, kiedy to zaczął pojawiać się w składach legendarnego Klausa Lenza. W kolejnym dziesięcioleciu muzyk skonfigurował rozliczne składy koncentrując się na estetyce elektrycznego jazzu, a następnie poświęcając się muzyce free. Warto wymienić z tego okresu takie formacje jak Synopsis czy adaptująca na język muzyki improwizowanej niemieckie pieśni ludowe Jazz Workshop Orkiestra.
To właśnie w ramach działalności drugiej z wymienionych formacji Gumpert rozpoczął swoją współpracę z eksperymentującym perkusistą Günterem Baby Sommerem, dziś postrzeganym jako jedna z ikon europejskiej awangardy jazzowej, przed laty współtwórca najważniejszych formacji jazzowych w NRD, a dziś także współpracownik takich artystów jak m.in. Evan Parker, Cecil Taylor czy Alexander von Schlippenbach.
Ogromna dyskografia perkusisty obejmuje ponad sto płyt zrealizowanych w rozmaitych konfiguracjach, a jedną z nich jest album "Das Donnernde Leben" nagrany w duecie z Ulrichem Gumpertem w 2009 roku w Berlinie.
Trudno dziś jednoznacznie zdefiniować zasięg improwizacji w strukturach poszczególnych przygotowanych przez obu muzyków kompozycji. Niewątpliwie są to utwory, których każde kolejne wykonanie ewoluowało by w kierunku wyznaczonym przez specyfikę i okoliczność ich zagrania. Słuchając płyty nie można jednak oprzeć się wrażeniu bezpośredniego uczestniczenia w muzycznej celebracji. W każdym momencie wyczuwamy bowiem magię danej chwili, a nieprzewidywalność czyni tę muzykę magiczną i bezwzględnie wciągającą od pierwszego do ostatniego dźwięku.
Otwarciem płyty jest perkusyjne intro, podczas którego beztrosko pokrzykujący Sommer wprowadza nas w specyfikę całego albumu, opartego w równym stopniu na zdefiniowanych wcześniej motywach jak swobodnej improwizowanej zabawie. Poszczególne fragmenty utworu "Locker vom Hocker" to przewijające się w zaskakującym tempie impresje kreowane intuicyjnie przez obu instrumentalistów.
Poza pełnymi rytmiki tematami, na "Das Donnernde Leben" znajdziemy też utwory nacechowane impresjonistyczną grą pianisty, wspomaganą niepokojącymi kanonadami perkusji. Do tej grupy należy genialny niemal elegijny temat "Von C bis C", transowy "Inside Out Shout" wspierany niemal plemiennym przyśpiewem i tajemniczy, niepokojący "Free of All" ujawniający klasyczne konotacje Ulricha Gumperta (przed laty jego interpretacje dzieł Erika Satie uznano za zaskakujące).
Gumpert i Sommer bawią się dźwiękami uciekając się do rozmaitych rozwiązań jak i pastiszy: "Blues für P. K." to nawiązanie do klasycznego jazzu fortepianowego, adaptacja "Ermutigung" Wolfa Biermanna nawiązuje do estetyki muzyki klasycznej a w trakcie "Free For Two" nie można oprzeć się skojarzeniom z muzyką taperów graną przed wielu laty w kinach do niemych komedii.
Trzykrotnie muzycy sięgnęli po kompozycje hamburskiego śpiewaka, poety i pisarza Wolfa Biermanna. Pierwszym tematem jest wspomniany wcześniej "Ermutigung", drugim pieśń "Soldat, Soldat" wykonana w marszowej, motorycznej konwencji, a trzeci "Das kann doch nicht alles gewesen sein" jako osobliwa ciekawostka wieńczy cały album.
Są też chwile prawdziwego wytchnienia i fragmenty prowokujące do refleksji i zadumy, jak zachwycająca interpretacja przepięknego tematu "Kami-Fusen" kontrabasisty Nobuyoshi Ino, wcześniej znanego z wersji kompozytora wraz z Lesterem Bowie.
Niewątpliwą siłą tej płyty jest fakt, iż kiedy sięgamy po nią po upływie dobrych kilku lat, nadal wywołuje ona te same emocje co w roku 2009. Pośród ogromu rozmaitych albumów jakie ukazują się każdego tygodnia, doprawdy niewiele jest takich płyt. Zachwycając się nowymi, nieustannie publikowanymi nagraniami, warto skonfrontować swoje wrażenia po latach. Dla mnie po blisko siedmiu latach od nagrania, ten wspólny album dwojga wyjątkowych niemieckich muzyków wyszedł z próby zwycięsko.
Robert Ratajczak
_____________________________________________________________________
GUMPERT - SOMMER: Das Donnernde Leben
CD 2009, Intakt Records CD 169
program:
1. Locker vom Hocker
2. Von C bis C
3. Blues für P. K.
4. Ermutigung
5. Free For Two
6. Inside Outside Shout
7. Funk For Two
8. Kami-Fusen
9. Soldat, Soldat
10.Free Of All
11.Das kann doch nicht alles gewesen sein
personel:
Ulrich Gumpert - fortepian
Günter Baby Sommer - instr. perkusyjne
_____________________________________________________________________
opis innej płyty Güntera Baby Sommera:
