Luca; Aseară pe-nserate & Legănelul lui Iisus; Symmetry; Alice; Between A Smile And A Tear; 100 Romania; Maa on niin kaunis; Swan; O, ce veste minunată.O osiadłej od 10 lat w Helsinkach rumuńskiej wokalistce, kompozytorce i autorce piosenek Elenie Mîndru szerzej usłyszeliśmy w Polsce dzięki albumowi "Hope" (2021), na którym wraz z towarzyszącym jej trio na skrzypcach zagrał Adam Bałdych.
Była to jednak już czwarta płyta tej wyjątkowej artystki, która od dobrych kilku już lat z powodzeniem koncertuje na całym świecie (m.in. w USA, Francji, Holandii, Niemczech, Danii, Szwecji, Estonii, Czechach, Słowacji, Finlandii, na Węgrzech i oczywiście w ojczystej Rumunii). Poza realizacją autorskich projektów, Elena Mîndru współpracuje z m.in. European Jazz Orchestra, Heidelberg Philharmonic Orchestra, Transilvania Philharmonic Orchestra, Bucharest Chamber Orchestra, Air Forces Big Band i Jyväskylä Big Band. Jest doktorantką na Wydziale Jazzu Akademii Sibeliusa w Helsinkach, a wcześniej ukończyła studia magisterskie w Królewskiej Akademii Muzycznej w Arhus w Danii. Poza piosenkami pisze też i aranżuje utwory na orkiestrę symfoniczną, big band, kwartety smyczkowe i wiele innych konstelacji. Do jej sukcesów należy też zdobycie II Nagrody oraz Nagrody Publiczności podczas Montreux Jazz Voice Competition, gdzie jury przewodził sam Quincy Jones.
Kolejny album Eleny Mîndru jest efektem współpracy wokalistki z dużym składem orkiestry Moldovan National Youth Orchestra pod dyr. Andriano Mariana, a wypełniająca go muzyka łączy kameralne brzmienie fińskiego kwartetu wokalistki z potężnym brzmieniem mołdawskiej orkiestry.
Materiał jaki wypełnia płytę został pierwotnie przygotowany z myślą o projekcie Symphonic Jazz in Moldova, przestawionym na żywo w Teatrze Narodowym w Kiszyniowie w październiku 2020 roku. Jednak kwartet Eleny Mîndru grał wówczas z wyświetlanego podczas występu ekranu materiał zarejestrowany wcześniej w Finlandii. Koncert zorganizowano tak ze względu na ograniczenia spowodowane pandemią i okresem, gdy do sali koncertowej wpuszczano ograniczoną ilość osób. Dzięki ukazaniu się tej płyty, efekt projektu usłyszeć może teraz każdy na całym świecie.
W niektórych przypadkach rozbudowane do kilkunastu minut utwory wypełniające album, ze względu na specyfikę nagrania stosownie zatytułowany "Hybrid", to w dużej części orkiestrowe opracowania kolęd i piosenek o charakterze świątecznym. Do tej grupy zaliczyć można: połączone z sobą rumuńskie bożonarodzeniowe pieśni "Aseară pe-nserate" i "Legănelul lui Iisus", pochodzącą ze zbioru Selezjańskich pieśni ludowych z 1842 roku, a zaśpiewaną w języku fińskim uduchowioną piosenkę "Maa na niin kaunis", oraz zamykającą 75-minutowy program znaną tradycyjną rumuńską kolędę, spisaną przez muzykologa i folklorystę Dumitru Kiriaca Georgescu na początku lat 20-tych ub.wieku "O, ce veste minunată".
Pozostałe utwory to skomponowana pierwotnie na fortepian i saksofon przez Tuomasa J.Turunena, a odnosząca się do cudu narodzin i dorastania "Luca", nawiązująca do opowiadania Lewisa Carrola "Alice" Sampo Kasurinena i Ulrikki Heikinheimo, składanka rumuńskich utworów ludowych przygotowana z okazji 100-lecia niepodległości Rumunii w 2018 przez Sampo Kasurinena "100 Romania", dwie piosenki napisane przez wokalistkę do muzyki pianisty jej zespołu Tuomasa J.Turunena: "Between A Smile And A Tear" i "Swan", oraz w pełni autorska kompozycja Eleny Mîndru "Symmetry", mająca swoją genezę w napisanych przez artystkę kilku szkicach podczas ćwiczeń atonalnych z muzyki.
W wokalistyce Eleny Mîndru dostrzeżemy duży wpływ artystów, których dorobkiem od zawsze jest zafascynowana jak: Sarah Vaugh, Mel Torme, Al Jarreau, Dee Dee Bridgewater i Sting. Z wielką swobodą podczas śpiewania manipuluje samogłoskami i spółgłoskami, co dodaje dramatyzmu i podkreśla przesłanie każdego utworu.
Głos Eleny Mîndru łączy się z różnymi grupami instrumentów w organicznym unisono, a eksploracja siły całej orkiestry wraz z kwartetem jazzowym, w idealnej symbiozie łączy formułę jazzu z muzyką klasyczną, oraz rumuński i fiński folklor w symfonicznej strukturze.
Być może całość brzmi nieco archaicznie i chwilami może kojarzyć się z dawną manierą piosenki festiwalowej, lecz trudno odmówić wyjątkowego uroku tej promieniującej dynamiką i zmieniającymi się nastrojami płycie.
Elena Mîndru o pracy z Mołdawską Orkiestrą i jej dyrygentem Andriano Marianem:"Wszyscy oddychaliśmy tą samą muzyką i czuliśmy jej rytm w naszych ciałach”.
Album ukazał się 11 listopada 2022.
Robert Ratajczak
na podst. materiałów prasowych
___________________________________________
Elena Mîndru & Moldovan National Youth Orchestra
Hybrid
CD 2022, EM Records RMR-78-111122
program:
1. Luca
2. Aseară pe-nserate & Legănelul lui Iisus
3. Symmetry
4. Alice
5. Between A Smile And A Tear
6. 100 Romania
7. Maa on niin kaunis
8. Swan
9. O, ce veste minunată
wykonawcy:
Elena Mîndru - głos
Tuomas J.Turunen - fortepian
Oskari Siirtola - kontrabas
Anssi Tirkkonen - perkusja
Moldovan National Youth Orchestra
dyrygent: Andriano Marian
___________________________________________
