The Gliding of the Eagle in the Skies;Jet Stream;
Alle vittime senza nome;
Dialog mit Mozart.
Péter Eötvös, to dziś jeden z najwybitniejszych kompozytorów europejskich. Ten urodzony w 1943 roku węgierski kompozytor i dyrygent, już w latach 60-tych związany był zawodowo z filmem, komponując muzykę do niezliczonej ilości obrazów kinowych i telewizyjnych. Kolejna dekada to dla Eötvösa okres stałej współpracy z genialnym niemieckim awangardzistą Karlheinzem Stockhausenem, a w ciągu następnych 13 lat (1979-1991) artysta piastował stanowisko dyrektora muzycznego i dyrygenta Ensemble InterContemporain, wirtuozowskiej orkiestry paryskiego IRCAM, które objął po samym Pierze Boulezie.
Ogromną popularność i sukces przyniosła mu operowa adaptacja głośnej sztuki Tony'ego Kushnera "Anioły w Ameryce". Nic dziwnego, że odkrywszy w sobie wyjątkowe predyspozycje kompozytorskie w dziedzinie muzyki operowej, Péter Eötvös skoncentrował się w ostatnich latach na tej dziedzinie sztuki.
Po niezwykle gorącym przyjęciu opery "Tragedia Diabła", która wystawiona została po raz pierwszy w Monachium w 2010 roku, węgierski kompozytor postanowił napisać jej reinterpretację, która ukazała się w formie 2-płytowego albumu: "Paradise Reloaded (Lilith)" w roku 2016.
Jednak rok 2019 przyniósł album zawierający cztery utwory na orkiestrę symfoniczną: koncerty "The Gliding of the Eagle in the Skies", "Alle vittime senza nome" i "Dialog mit Mozart", oraz quasi koncert "Jet Stream".
Płyta zatytułowana "Gliding" stanowi doskonałe wprowadzenie do twórczości orkiestrowej Eötvösa. Zamieszczone na niej, nagrane w latach 2017 i 2019 w Alte Oper we Frankfurcie nad Menem wykonania, zostały znakomicie zagrane pod dyrekcją samego kompozytora przez Frankfurt Radio Syphony.
Otwierająca program 68-minutowej płyty, będąca rodzajem poematu symfonicznego kompozycja "The Gliding of the Eagle in the Skies", powstała na zamówienie Baskijskiej Orkiestry Narodowej i zainspirowana jest baskijską muzyką ludową.
W skomponowanym pierwotnie dla trębacza Markusa Stockhausena "Jet Stream", odnajdziemy posmak jazzu, którym Eötvös fascynował się od dzieciństwa. W dużej mierze spowodowane jest to towarzyszącymi nam od początku do końca solowymi partiami trąbki Hakana Hardenbergera, oraz bardzo uwypukloną w tym utworze 3-osobową sekcją dętą, która stojąc za solistą akompaniuje mu, komentując niejako jego solówki.
Najdłuższym utworem, a zarazem najbardziej rozbudowaną konstrukcyjnie kompozycją na płycie jest 24-minutowa "Alle vittime senza nome", będąca przejmującym requiem o którym sam kompozytor na stronach dołączonej do płyty książeczki pisze: "Utwór jest napisany ku pamięci ludów arabskich i afrykańskich, które wbrew własnej woli wdrapywały się na pokłady przepełnionych statków, w nadziei na dotarcie do szczęśliwszego świata, ale zanim dotarli do włoskiego wybrzeża, zatonęli na otwartym morzu”.
Zamykający program albumu "Dialog mit z Mozart" dzięki swej komunikatywnej formie, przynosi wytchnienie. Péter Eötvös w utworze tym oparł się na dziewięciu fragmentach rękopisów Mozarta znalezionych w archiwum salzburskiego Mozarteum, rozwijając je i przekształcając w rodzaj concerto grosso. Dominują zapadające w pamięć solówki, a orkiestracja jest doprawdy olśniewająca.
Album ukazał się 13 września 2019.
Robert Ratajczak
___________________________________________
Péter Eötvös
Gliding. Four Works for Symphonic Orchestra
CD 2019, BMC Records BMC CD 284
program:
1. The Gliding of the Eagle in the Skies
2. Jet Stream
3. Alle vittime senza nome
4. Dialog mit Mozart
wykonawcy:
Frankfurt Radio Symphony
Hakan Hardenberger - trąbka
dyrygent: Péter Eötvös
___________________________________________
