│  B  │ C │ D │ E │ F │ G │ H │  J  K │ L│ M│ N │ O P │ Q │ R │  T  │  U  │   │ W  Y Z

1.8.14

Voces Gregorianae Cassovientes: Rorate Caeli /2014/

Improvizácia 1; Rorate caeli; Kyrie Eleison (Conditor Kyrie); Improvizácia 2; Populus sion; Conditor alme siderum; O sapientia; Improvizácia 3; Tollite portas; Ecce dominus veniet; Improvizácia 4; Audi filia; Ave Maria; Salve Regina; Improvizácia 5.



Jan Veľbacký po ukończeniu studiów teologicznych na Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie rozpoczął naukę muzyki, zdobywając tytuł doktora w kategorii chorału gregoriańskiego. Dziś pracuje jako pedagog w Państwowym Konserwatorium oraz Wydziale Teologicznym w Katolickim Uniwersytecie w Koszycach i angażuje się w mnóstwo przedsięwzięć muzycznych związanych z muzyką sakralną i liturgiczną. Jednym z takich właśnie projektów jest prowadzenie i piastowanie stanowiska dyrektora artystycznego chóru Voces Gregorianae Cassovienses, znanego dotychczas z wielu gorąco przyjmowanych przez publiczność i krytyków muzycznych koncertów w Europie (Czechy, Polska, Węgry, Włochy, Niemcy, Irlandia i Belgia).
To właśnie z inicjatywy Velbacky'ego wykrystalizował się projekt, jaki w 2014 roku opublikowała na płycie wytwórnia Hevhetia.
Album ''Rorate Caeli'' to płyta wyjątkowa i jedyna w swoim rodzaju. Eksperyment polega na połączeniu z sobą brzmienia chóru gregoriańskiego z jazzowymi improwizacjami saksofonu. Tradycyjne średniowieczne pieśni sakralne w symbiotyczny sposób połączono na płycie z improwizowanymi partiami młodego wirtuoza z Bańskiej Bystrzycy -Adriana Harvana, znanego m.in. z współpracy z popularnym słowackim AMC Trio.
Jednak w zaledwie dwóch przypadkach (''Conditor alme siderum'' i ''Ave Maria'') mamy na ''Rorate Caeli'' do czynienia z jednoczesnym śpiewem chóru i partiami saksofonu. Filozofia przekazu całości polega raczej na dialogowaniu w sposób przemienny, kiedy pomiędzy poszczególnymi pieśniami pojawiają się kilkuminutowe jazzowe improwizacje. Dlatego właściwy efekt odbioru tej muzyki osiągniemy jedynie przesłuchując cały blisko godzinny album. Warto podjąć się tego wyzwania by docenić zamiary twórcy przedsięwzięcia Jana Velbacky'ego -wybitnego teoretyka muzyki, ale i wspaniałego dyrygenta prowadzącego 10-osobowy chór.
Słuchając płyty nasuwać się mogą skojarzenia z eksperymentami Jana Garbarka z kwartetem wokalnym The Hilliard Ensemble. Jan Velbacky postawił jednak na repertuar szczególnie mu bliski. W programie płyty znalazły się takie m.in. sakralne pieśni jak ''Kyrie Eleison'', ''Ave Maria'' czy ''Salve Regina''. Pięć improwizowanych fragmentów zagranych przez Adriana Harvana z pogłosem kojarzącym się z wnętrzem świątyni, wplecione jest pomiędzy chorały w sposób ciągły (bez przerw między poszczególnymi tytułami). Saksofon solo brzmi podczas godziny albumu ''Rorate Caeli'' w sumie przez około 20 minut, lecz trudno wyodrębnić te fragmenty jako osobne utwory. ''Rorate Caeli'' to rodzaj concept albumu, jaki trudno będzie komukolwiek zaszufladkować stylistycznie. Z jednej strony mamy bowiem pełen religijnego natchnienia, wyjątkowy żeński chór, z drugiej: nasycone jazzowym sposobem postrzegania estetyki muzycznej partie saksofonu. A jednak to wszystko tworzy wspaniałą, spójną całość, jednoznacznie przekonującą słuchacza, iż ma do czynienia z zupełnie nową estetyką i sposobem postrzegania dźwięków. Jazz sakralny? Tak czy inaczej ''Rorate Caeli'' zasługuje zarówno na uwagę miłośników jazzu, jak i melomanów preferujących klasyczne chóry.
Wyjątkowo uduchowiona muzyka, niosąca ukojenie i prowokujaca do wyciszenia i zadumy. Poza wszelkimi kategoriami. Polecam.

Robert Ratajczak

________________________________________________

 Voces Gregorianae Cassovientes: Rorate Caeli
CD 2014, Hevhetia

Improvizácia 1; Rorate caeli;  Kyrie Eleison (Conditor Kyrie); Improvizácia 2; Populus sion; Conditor alme siderum; O sapientia; Improvizácia 3; Tollite portas; Ecce dominus veniet; Improvizácia 4; Audi filia; Ave Maria; Salve Regina; Improvizácia 5

muzycy:
Adrian Harvan - saksofon
chór: Krystyna Akivison, Veronika Andraskova, Lucia Ducayova, Saskia Frank, Katarina Hudakova, Katarina Juskova, Simona Peratova, Silvia Sorocinska, Svetlana Zemcakowa
dyrygent: Jan Velbacky

______________________________________________