W kilka tygodni po genialnym albumie "Mare Nostrum II" (2016) nagranym przez Jana Lundgrena wraz z Richardem Galliano i Paolo Fresu, trafia do nas kolejna płyta szwedzkiego pianisty, który w ostatnim czasie jest jednym z najczęściej zapraszanych muzyków przez rozmaitych artystów. Poza wspomnianym "Mare Nostrum II" w ostatnim czasie Jana Lundgrena słyszeć mogliśmy też m.in. na albumach Wolfganga Haffnera "Kind of Cool" (2015) i "some other time" (2016) Nilsa Landgrena.
Album "The Ystad Concert" nagrany z udziałem kontrabasisty Matiasa Svenssona i kwartetu smyczkowego Bonfiglioli Weber String Quartet, to muzyczny hołd dla legendarnego pianisty Jana Johanssona, w zdecydowanej większości wypełniony jazzowymi interpretacjami szwedzkich, rosyjskich i węgierskich melodii ludowych, opracowanych na to wyjątkowe instrumentarium. Jana Lundgrena powszechnie uważa się za doskonałego kontynuatora dzieła zapoczątkowanego przez Johanssona, a zarazem godnego następcę zmarłego w 1968 roku mistrza. Gwoli przypomnienia: to właśnie Jan Johansson i trębacz Bengt-Arne Wallin powszechnie uważani są w Szwecji za jazzowych pionierów jacy przetarli szlak dla charakterystycznego skandynawskiego brzmienia muzyki jazzowej. Obficie wplatając w muzykę improwizowaną elementy nordyckiego folkloru wyznaczyli tym samym kierunek jakim podążać miały kolejne pokolenia skandynawskich muzyków.
Droga artystyczna urodzonego w 1966 roku, a dziś jednego z najlepszych jazzowych pianistów szwedzkich Jana Lundgrena, od zawsze naznaczona jest muzyczną schedą po Johanssonie. W stylu jego gry dominuje połączenie skandynawskiego ludowego ducha z tradycją amerykańskiej pianistyki jazzowej, co muzyk doskonale ukazał na płycie z roku 1997: "Swedish Standards".
Od 2010 roku Jan Lundgren piastuje stanowisko dyrektora jednego z najważniejszych festiwali jazzowych w Europie: Ystad Sweden Jazz Festival, czyniącego z nadmorskiej miejscowości prawdziwą enklawę skandynawskiego jazzu. Muzyk od czasu do czasu zachwyca przybyłą do Ystad publiczność własnym oryginalnym projektem. Tak było też 30 lipca 2015 roku, kiedy Lundgren oddał hołd jednemu z ojców szwedzkiego jazzu, wspomnianemu Janowi Johanssonowi. Właśnie zapis tego wyjątkowego koncertu wypełnia album "The Ystad Concert" jaki postanowiła opublikować monachijska wytwórnia ACT.
Lundgren potrafi zachować idealne proporcje wobec swej niebywałej wirtuozerii i czytelności melodycznego przekazu poszczególnych tematów. Mimo iż na płycie dominuje fortepian, znajdziemy tu wiele doskonałych popisów grającego na kontrabasie Mattiasa Svenssona. Tak jest choćby w trakcie kompozycji "Ganglek fran Älvdalen", w zasadzie opartej w tej interpretacji na olśniewającej basowej "galopadzie", czy podczas wchodzących w skład "polskiego setu" fragmentach: "Polska efter Höök Olle" i "Berg-Kirstis Polska".
Efektowne dialogi Svenssona z Lundgrenem ozdabiają natomiast stylowy temat "Pada śnieg" ("Det snöar") - z punktu widzenia (słyszenia) konserwatywnego jazzowego odbiorcy, niewątpliwie najbardziej wciągające trzy i pół minuty płyty.
Także rodzinny skład Bonfiglioli Weber String Quartet niejednokrotnie przejmuje stery. Prawdziwą potęgę brzmienia kwartetu smyczkowego odkrywamy w trakcie charakteryzującej się wyjątkowo intrygującym klimatem pieśni "W polu brzoza stała" ("Pa ängen atod en björk"), wstępie do następującej po niej XVII- wiecznej melodii kozackiej ("Det gar en kosack"), czy wreszcie w fenomenalnej wersji znanego rosyjskiego tematu "Step za stepem" ("Stepp min stepp").
Jedyną własną kompozycją jaką pianista przygotował do tego wyjątkowego programu jest ujmująca wzruszającą melodyką "Lycklig resa" ("Szczęśliwa podróż"), doskonale wpasowana w klimat całego koncertu.
Osobliwą ciekawostką jest zagrana na koniec koncertu, bardzo popularna również w Polsce w czasach telewizyjnej emisji serialu o przygodach rudowłosej Pippi Langstrump, melodia przewodnia, którą skomponował owego czasu nikt inny jak ...Jan Johansson.
Jan Lundgren nie po raz pierwszy już udowadnia, iż określanie go kontynuatorem dzieła Jana Johanssona, jest jak najbardziej na miejscu. Muzyk w wyjątkowo zgrabny i przemyślany sposób potrafi zaszczepić w strukturę europejskiego folkloru muzycznego, elementy jazzu i odwrotnie, dając tym samym nowe życie wielu utworom ludowym i odkrywając ich potencjał w strukturach muzyki improwizowanej.
"The Ystad Concert" to prawdziwa jazzowa podróż przez europejski folklor, podczas której ze Szwecji trafiamy m.in. do Rosji, Węgier i Polski. Trudno nie dać się na nią namówić skoro przewodnikiem jest tak doskonały pianista i aranżer.
Premiera płyty 29 kwietnia 2016.
Robert Ratajczak
____________________________________________
Jan Lundgren: The Ystad Concert. A Tribute to Jan Johansson
CD 2016, ACT 9814-2
program:
1. Emigrantvisa
2. Ganglek fran Älvdalen
3. Polska fran Medelpad
4. Polska efter Höök Olle
5. Berg-Kirstis Polska
6. Bandura
7. Kvällar i Moskvas förstäder
8. Pa ängen atod en björk
9. Det gar en kosack
10.Stepp min stepp
11.Det snöar
12.Det vore synd att dö än
13.Visa fran Utanmyra
14.Lycklig resa
15.Slängpolska efter Byss-Kalle
16.Har kommer Pippi Langstrump
personel:
Jan Lundgren - fortepian
Mattias Svensson - kontrabas
Bonfiglioli Weber String Quartet:
Claudia Bonfiglioli, Daniela Bonfiglioli - skrzypce
Karolina Weber Ekdahl - altówka
Charlotta Weber Widerström - wiolonczela
___________________________________
