Three Songs op.1; Cracovian op.3; Three Songs op.4; Three Songs op.5; Two Songs op.17; Two Songs op.23; Three Songs op.25; Three Songs op.35; Five Songs op.41; Four Songs op.55; Four Poems; Three Songs; Folk song.Pianista, kompozytor i pedagog Ignacy Friedman (Salomon Izaak Freudman, 1882-1948) to jeden z twórców, którego dorobek przez lata pozostawał niesłusznie zapomniany. II wojna światowa uniemożliwiła będącemu polskim Żydem znakomitemu pianiście stabilną działalność koncertową, w wyniku czego tułając się po Europie (Kraków, Lipsk, Wiedeń, Berlin i Kopenhaga), artysta wyemigrował do Australii gdzie spędził ostatnie lata życia. Mimo to w ciągu 40-letniej kariery artystycznej, dał ok. 2800 koncertów i pozostawił po sobie wiele wartościowych kompozycji. Pośród nich prawdziwymi perełkami jest 37 pieśni, których komplet po raz pierwszy opublikowany został w formie nagrań płytowych na omawianej w tym miejscu płycie.
Ignacy Friedman wyposażył w melodie teksty polskich autorów, takich jak Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Maria Konopnicka, Adam Asnyk, Lucja Rydel czy Adam Mickiewicz, ale też trzy niemieckie teksty Otto Juliusa Bierbauma, wiersz greckiej poetki przełomu VII i VI wieku p.n.e. Safony ("Spring Morning"), oraz opracował duńską melodię ludową ("Folk song").
Wykonania i nagrania tego wyjątkowego materiału podjęła się trójka znakomitych artystów.
Podczas 80-minutowego programu albumu, przy akompaniamencie fortepianu Jakuba Tchorzewskiego większość pieśni śpiewa bass-baryton Szymon Chojnacki, a w sześciu utworach słyszymy turecką sopranistkę Şen Acar.
Utwory przedstawione są chronologicznie według opusów, a zakończeniem programu są cztery wiersze z 1905 roku i trzy pieśni z 1910 roku bez opusu. Zabieg ten pozwala dostrzec w twórczości Friedmana zmiany i ewolucje warsztatu kompozytorskiego na przestrzeni lat; od prostych i chwytliwych utworów do tych bardziej rozbudowanych, zarówno pod względem harmonii jak melodii.
Tematyka pieśni najczęściej dotyczy miłości, samotności i bolesnego procesu przemijania. Szymon Chojnacki okazał się artystą który znakomicie uchwycił sedno przekazu pieśni Friedmana; ich wyrafinowaną melodykę i zaklęte w tekstach uczucia i emocje, a Şen Acar swym czystym i pełnym ulotnej lekkości sopranem dodaje recitalowi kobiecego blasku interpretując sześć pieśni w tym zbiorze.
Ignacy Friedman był znakomitym pianistą, stąd partie fortepianu w jakie wyposażona została każda ze skomponowanych przez niego pieśni, przygotowane zostały szczególnie starannie, odbiegając tym samym od formuły typowego akompaniamentu. Powierzenie ich Jakubowi Tchorzewskiemu okazało się przysłowiowym "strzałem w dziesiątkę". Pianista w mistrzowskim stylu podkreśla charakter każdego z utworów swą błyskotliwą i pełną empatii i zaangażowania grą. Warto wspomnieć iż Jakub Tchorzewski w 2007 roku zadebiutował pierwszym w historii fonografii nagraniem wszystkich dzieł fortepianowych Sándora Veress’a. Album ten zapisał się grubą czcionką w katalogu najwybitniejszych płyt fortepianowych wydanych w XXI wieku, a pianista stał się stałym bywalcem tak ważnych festiwali muzycznych jak: Biennale Musica w Wenecji czy Rzymski Festiwal Pianistyczny. W roku 2014 Tchorzewski wstąpił w szeregi elitarnego European Chamber Music Teachers Association, oraz współpracuje z najwybitniejszymi instrumentalistami jak m.in.: altowiolista Leszek Brodowski, klarnecista Vincenzo Paci, saksofonista Alfonso Padilla czy wiolonczelistka Izabela Buchowska, z którą w 2014 roku nagrał znakomity album ''Polish Music for Cello and Piano".
Nagrana w sierpniu 2021 roku w Kolosseum Festsaal w Lubece (Niemcy) płyta "Ignacy Friedman - Complete Songs" to nieocenionej wartości kronika dokumentująca rozwój kompozytorskiej sztuki jednego z niesłusznie zapomnianych polskich twórców, ale też bardzo atrakcyjny program którego doskonale się słucha od pierwszej do ostatniej minuty.
Album ukazał się 22 grudnia 2021.
Robert Ratajczak
____________________________________________
Szymon Chojnacki / Şen Acar / Jakub Tchorzewski
Ignacy Friedman - Complete Songs
CD 2021, Acte Prealable AP0523
program:
Ignacy Friedman
Three Songs op.1:
1. no.1-Why can I not, at this very moment
2. no.2-Watch my verses fly away
3. no.3-Pine tree
4. Cracovian op.3
Three Songs op.4:
5. no.1-There was naught between us two
6. no.2-Flower by flower
7. no.3-Watch my song flying
Three Songs op.5:
8. no.1-Song of a maiden by the pond
9. no.2-A shepherd's aria
10. no.3-A children's rhyme
Two Songs op.17:
11. no.1-Matched young
12. no.2-Hanna
Two Songs op.23:
13. no.1-Melancholy
14. no.2-Tears of sorrow
Three Songs op.25:
15. no.1-Spring morning
16. no.2-Like the oriole...
17. no.3-From the fields and meadows...
Three Songs op.35:
18. no.1-On the road
19. no.2-Yellow birch-leaves
20. no.3-Troubadour's song
Five Songs op.41:
21. no.1-Warning
22. no.2-In vain you blow over the fields, windy storm
23. no.3-Windy grove
24. no.4-Three boats
25. no.5-Disenchantment
Four Songs op.55:
26. no.1-Marauder's march
27. no.2-All of my songs have died now
28. no.3-Rosary
29. no.4-Sorrowfull
Four Poems:
30. no.1-Prelude
31. no.2-O come...
32. no.3-Excerpt from "Casimire the Great"
33. no.4-In an eden-like, strange dream
Three Songs:
34. no.1-Over dew
35. no.2-Disenchantment
36. no.3-Prelude
37. Folk song
wykonawcy:
Szymon Chojnacki - bas-baryton
Sen Acar - sopran
Jakub Tchorzewski - fortepian
____________________________________________
